KAZA NEDENİ ARAŞTIRILIYOR

ÜNAL BAŞUSTA YAZIYOR…

Denver’den Houston’a gitmek üzere kalkış yapan 1404 uçuş numaralı Continental Havayolları’na ait B-737-500 kalkış esnasında pisti terk ederek bir çukura girdi. Çarpma sonunda sağ kanat ve motorda çıkan yangını çok kısa zamanda olay yerine gelen havalimanı itfaiyesi söndürdü. Uçakta bulunan 112 kişi hava yastıklarını kullanarak kısa sürede uçağı terk ederken, 38 kişi acil tahliye esnasında hafif yaralanarak bölgedeki hastanelere götürüldü.

Kazanın nedeni hakkında şu ana kadar bir bilgi yok. Kaza esnasında havanın yağışsız ve çok soğuk olduğu yan rüzgarın da batıdan 11-31 knot arası estiği rapor ediliyor.

Uçağın sağ kanat ve motorunun yere çarpmasının ardından başlayan yangının gövdeye sıçradığı fakat yolcuların saniyeler farkıyla alevlere yakalanmadan uçağı terk ettiği bildiriliyor. Kaza sonunda uçağın iniş takımlarının da uçaktan koptuğu rapor ediliyor.

Uçağın pist üzerinde giderken mi, yoksa yerden kesildikten sonra mı pist dışına çıktığı konusu hala belirsizliğini koruyor.

İlk tahminlere göre kazanın sebebi windshear

İki yolcunun ifadesine göre kazanın, aniden gelişen şiddetli bir windshear veya gust nedeniyle olduğu bildiriliyor. Yolcular, uçağın normal bir şekilde kalkışını yaparken, rüzgar nedeniyle sağa doğru kaydığını ve sağ kanadını yere kaptırdığını iddia ediyor.

Kalkış sırasında uçağın döndüğünü ve yere çarparak havalandığını, ardından tekrar yere vurduğunu söyleyen bir başka yolcu, olayı şöyle anlattı:

“8 inci sırada oturuyordum. İlk çarpmadan sonra sağ motordan alevler yükseldi. Birisi sağ taraftaki emergency kapısını açmaya yeltenmişti. Şans eseri arkasındaki bir başka yolcu ona tam zamanında engel oldu. Çünkü o sırada alevler kapının dışına kadar gelmişti. Eğer kapı açılmış olsaydı alevlerle karşılaşacaktık. Sol taraftaki emergency exit’lerin hepsi açıktı. Ön ve arkadakiler kapılardan rahatça dışarı atlarken, ortada sadece sol tarafın kullanılması nedeniyle büyük bir yığılma oldu. İnsanlar koltukların ve birbirlerinin üzerinden atlayarak dışarı çıktı. Uçağın sağ kanadında başlayan alevler uçağın içine sirayet etmedi. Sadece içeri duman girdi. Tahliye işlemi tam zamanında yapıldı.”

Havalimanındaki ilk kaza

Bu kaza, 1995 yılında açılan Denver “DIA” Havalimanı’ndaki ilk kaza oluyor. Şimdiye kadar windshear/microburst nedeniyle olan en önemli kazalar ise şunlar:

Delta Flight 191 Dallas 1985, Pan Am Flight 759 New Orleans 1982 ve Eastern Flight 66 New York JFK 1975.

Bazı havaalanlarında “windshear”i tespit ederek, kontrolörleri uyaran sistemler bulunuyor. Bu durumda kontrolörler kalkmak üzere olan uçakları uyararak, kalkışlarını geciktiriyor veya tehlikenin olmadığı başka bir piste yönlendirme yapabiliyor.

Bazı uçaklarda bulunan son teknolojik sistemler, kalkış yapılacak istikamette windshear beklediğini tespit ederek uyarabiliyor. Bu uyarılar, “radar göstergesi içindeki renkli bölgeler” ve “yazılı sinyaller” olabildiği gibi, “sesli uyarılar” da olabiliyor. (Caution windshear ahead) Bu sistemleri çalışan uçakların, kalkış sırasında 100 knots altında bu uyarıyı alması durumunda kalkışlarını iptal etmesi gerekiyor.

Bu kazaya sebep olabilecek diğer ihtimaller ise kalkış check list'inin doğru yapılmaması veya motor arızası olabilir.

Kalkış esnasında windshear’a yakalanan bir uçağın kalkış videosu: http://www.toxicjunction.com/get.asp?i=V1706

Bu konuda daha fazla bilgi için: http://oea.larc.nasa.gov/trailblazer/SP-4216/chapter5/ch5.html