50 YTL'ye yolcu taşıyan uçaklarla rekabet etmenin yolunu arayan şehirlerarası otobüs firmaları, ucuz hatlar oluşturma kararı aldı. İkinci adım, bilet satış ofisleri ve terminallerin birleştirilmesi. Aynı yöne giden yolcuların tek otobüste toplanması da gündemde. Böylece otobüslerin boş koltuklarla sefer yapması önlenecek, tasarruf sayesinde bilet fiyatları ucuzlayacak. Alt gelir grubuna hitap edebilmek için 'Comfort Plus' adıyla yeni bir proje geliştiren Varan, Ankara-İstanbul ve İstanbul-İzmir hattında ekonomik seferler başlattı. Sektörün güçlü isimlerinden Ulusoy da bugüne kadar yurtdışı seferlerde kullandığı Bosfor markasını iç hatlara kaydırıyor. Firmanın amacı, ucuz biletlerle müşteri portföyünü genişletmek.
Pegasus, Atlasjet, Onur Air ve SunExpress gibi özel havayolu şirketleri ile THY'nin yeni kurulan alt markası Anadolu Jet uçak yolculuğunu lüks olmaktan çıkardı. Artık aileler, memleketlerine neredeyse otobüs fiyatına uçakla gidebiliyor. 'Uzakları yakın' eden bu durum, özellikle uzun yol seferleri yapan otobüs firmalarını zor durumda bıraktı. Anadolu Jet'in kısa sürede gördüğü büyük ilgi sektörde kriz endişelerine yol açtı. Şirketler havadaki atağı 'ucuz tarifeli seferler'le karşılamaya çalışıyor.
Daha çok üst gelir grubuna hitap eden Varan, Ankara-İstanbul, İstanbul-İzmir hattında alt ve orta gelir grubuna yönelik otobüs seferlerine başladı. Comfort Plus adı verilen seferlerde 35 YTL'ye seyahat edilebiliyor. Bu seferlerin 60 YTL'lik delüks seferlerden farkı, otobüslerin 3'lü sıra yerine 4'lü koltuk sırasına sahip olması. Bu otobüslerde internet hizmeti bulunmazken, ikram çeşitliliği daha az. Varan Yönetim Kurulu Başkanı Enis Pekuysal, memur, öğrenci ve emekliler için başlattıkları ucuz seferleri İstanbul-İzmir ve Ankara-İzmir hatlarına da yaygınlaştıracaklarını belirtiyor. Şirket bu sayede yolcu sayısını
1 milyon 200 binden 2 milyona çıkarmayı hedefliyor.
Sektörün diğer güçlü isimlerinden Ulusoy, uçakla rekabette zorlandığı için uzak mesafeli hatlarda sefer sayısını azalttı ve ucuz seferlere yöneldi. Yemekli, içinde her türlü konforun bulunduğu Neoplan marka otobüsleriyle hizmet veren şirket, yeni markasıyla müşteri portföyünü genişletmeyi hedefliyor. 90'lı yıllarda bünyesine kattığı ve bugüne kadar yurtdışı seferlerde kullandığı Bosfor markasını iç hatlarda sefere hazır hale getirmek için son hazırlıklarını yapan firma, uzak seferlerde yaşadığı yolcu kaybını bu sayede gidermek istiyor. Anadolu Jet'in seferlere başlamasıyla zaten sıkıntıda olan sektörün daha da
zayıflayacağını belirten Genel Müdür Mustafa Yıldırım, Bosfor'la uçağa alternatif olmak için bilet fiyatlarını Ulusoy'a göre yüzde 20 ucuz tutacaklarını söyledi. Kış döneminin otobüs sektörü açısından zor geçtiğini belirten Yıldırım, "Sürekli artan mazot fiyatları belimizi büküyor. Maliyetler karşılanamaz hale geliyor. Böyle giderse küçük firmalar bir süre sonra sektöre veda edecek." diyor. Havayolu şirketlerinin düzenlediği kampanyalara tepki gösteren Ulusoy, "Tüketicinin dikkatini çekecek fiyatlar sunuyorlar; ancak akaryakıt harcı, hizmet bedeli eklenince bilet fiyatı ikiye katlanıyor. Ucuz biletle uçmak isteyenler firmayı aradıklarında 'Biletler tükendi' deniliyor. Oysa biz tüketiciyi yanlış yönlendirmeden cazip fiyatlarla taşımacılık yapıyoruz." ifadelerini kullanıyor.
Otobüsler ve bilet ofisleri birleşiyor
Türkiye Otobüsçüler Federasyonu (TOFED), sektördeki kötü gidişatı önlemek için radikal projeler geliştiriyor. Maliyetler yükseldiği için tasarrufa büyük önem veriliyor. Bu amaçla 2009 yılında bilet satış ofisleri birleştirilecek. Yolcu bir ofisten istediği firmanın biletini alabilecek. 3-5 yolcuyla sefere çıkan otobüs seferlerinin önüne geçilecek. Bunun için maliyet analizi yapılarak verimli olmayan seferler iptal edilecek. Bunun yerine aynı güzergaha giden firmalar yolcularını birleştirerek bir otobüsle gönderecek. Sektörün en çok üzerinde durduğu konulardan birisi havayolu şirketlerinin uyguladığı e-bilet sistemine geçmek. Yolcunun satış ofislerinde biletle uğraşmadan direkt otobüse binebilmesine imkan tanıyan e-bilet uygulamasına 2009 yılında geçilmesi hedefleniyor.
Yolcu vaktin nasıl geçtiğini anlamayacak
Ucuz bilet için ikinci firmasını yollara çıkaran Ulusoy, diğer taraftan otobüslerine konfor yatırımına devam ediyor. Firma bu çerçevede içinde oyun ve film gibi eğlence imkanları barındıran Neoplan marka 10 otobüs siparişi verdi. Yeni araçlar bu yıl içinde sefere çıkarılacak. Şirketin genel müdürü Mustafa Yıldırım, "Bu araçlarda her yolcunun koltuğunda multi medya sistemi var. Yolculuk süresince istediği kadar film izleme imkanı sunuyor. Aynı zamanda oyun oynayarak eğlenceli vakit geçirme imkanı da tanıyor. Birçok firma yeni otobüslerden sipariş verdi. Yolcu, konforlu ve eğlenceli yolculuk sayesinde zamanın nasıl geçtiğini anlamayacak." diyor.
İsa Sezen-Zaman
