Airkule.com adına Bakırköy 5 Asliye Ticaret Mahkemesi’ne müracaat eden yazarımız Avukat Onur Güntürkün, havacılık sektörüne yönelik yayın yapan bir internet sitesinde “yazarların ve haberlerin altında verilen okunma sayılarında kasıtlı olarak bir saptırma yapılıp yapılmadığının tespitini” talep etti. Güntürkün mahkemeye müracaatında, bu konudan ötürü “haksız rekabetin olup olmadığının da belirlenmesi” isteğinde bulundu.
Mahkeme başvuruyu değerlendirerek konuyla ilgili bilirkişi tetkikine karar verdi. Bunun üzerine bilirkişi Yıldız Teknik Üniversitesi öğretim üyesi Dr. Ö. Özgür Bozkurt tespit raporunu tamamlayarak mahkemeye sundu. İşte bu rapor, havacılık sektöründe birçok kurum ve kişi ile mahkemelik olan internet sitesi yöneticilerinin, okurlarını ve reklam verenleri hangi oyunlarla nasıl aldattığını açığa çıkardı.
Rapora göre, internet sitesinde yayınlanan köşe yazılarının ve haberlerin altında bulunan okunma sayılarını gösterir rakamlar, her tıklamada olağan dışı artışlarla değişiyor. Bu tezgahın hangi amaçla yapıldığı ise ortada… İnternet sitesinin yüksek oranlarda izlendiği algısı yaratılarak okurlar kandırılıyor, reklam verenler yanıltılıyor.
İşte o rapor…
BAKIRKÖY 5 ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ BAŞKANLIĞI’NA
BİLİRKİŞİ TESPİT RAPORU
Dosya No : 2010/146 D İş.
Tespit İsteyen : İbrahim Köktener (www.airkule.com İnternet Sitesi Sahibi)
Vekili : Av. Onur Güntürkün
Karşı Taraf : Ali Kıdık (www.airporthaber.com İnternet Sitesi Sahibi)
Tespit Konusu : Aleyhinde Tespit İstenen aleyhinde haksız rekabetin var olup olmadığının tespiti
İnceleme:
Tespit isteyen vekilinin 16.03.2012 tarihli dilekçesi ile aşağıdaki hususların uzman bilirkişilerce tespitini talep etmektedir:
1. www.airport.com sitesinin web sayfasında yazarların ve haberlerin, bannerların altında verilen okuyan kişi sayısı rakamlarında kasıtlı olarak saptırma yapılıp yapılmadığının,
2. Kullanılması mümkün olmayan saatlerde dahi her okuma (tıklama) sonrası okuma (tıklanma) sayısında birden çok (2-10) misli artma gözlenip gözlenmediğinin
3. Davalının aldatıcı hareket ve iyi niyet kurallarına aykırı şekilde raytingi hakkında okuyucularına ve reklam aldığı firmalara yanıltıcı bilgi verip vermediğinin
4. Haksız rekabetin var olup olmadığının
Açıklamalar:
1. Ziyaretçi Sayısı ve Görüntüleme Sayısı
İnternet sayfalarının kaç kişi tarafından ziyaret edildiğini takip etmek için Ziyaretçi Sayısı sayaçları tutulmaktadır. Bu sayaçlar, bir kişinin aynı sayfayı kaç kere görüntülediğinden (örneğin sayfanın yenilenmesi, sayfadan bir bağlantıya geçilerek geri dönülmesi) bağımsız olarak her bir oturumu tek bir ziyaretçi olarak değerlendirir. Sayaçların doğru değerleri gösterdiğini ortaya koymak üzere sayaçlar bu konuda hizmet veren harici siteler tarafından takip edilmektedir. Bu sayaçlar, site ziyaretçilerinin gerçek sayısını belirlemek için kullanılmaktadır.
Ziyaretçi sayısından bağımsız olarak her bir sayfanın kaç kere görüntülendiğinin izlenmesi de mümkündür. Bu sayaçlar da genel olarak harici siteler tarafından izlenmekle birlikte, amacı ziyaretçi sayısından bağımsız olarak her bir sayfanın görüntülenme sayısını bulmaktır. Aynı oturum içerisinde ziyaretçinin sayfayı yenilemesi, sayfadaki bir bağlantıyı izleyip geri dönmesi durumunda dahi bu sayaçlar artmaktadır. Bu sayaçlar her bir sayfanın kaç kere tarayıcıda baştan oluşturulduğunu izlemek için kullanılmaktadır.
Bu sayaçlar, temel olarak her bir internet sitesinin ve internet sitesi içerisinde sayfaların kaç kişi tarafından ziyaret edildiği ve her bir sayfanın kaç kere görüntülendiğinin belirlenmesi yoluyla, sitelerin aktifliğini ve popülerliğini ortaya koymak için kullanılmaya başlamış, bunun doğal sonucu olarak da popüler sitelerin daha fazla reklam alacağından hareketle tanıtım amaçlı olarak kullanılmıştır.
İnceleme:
1. Görüntüleme Sayısının Durumu:
Yapılan incelemede tespit istenilen internet sitesine kullanımın asgari düzeye olması beklenen Cumartesi gecesi erişim sağlanarak farklı sayfalarda sayfa görüntülenme sayısındaki değişim gözlenmiş ve yapılan işlemler tarih ve saati ile birlikte kayıt altına alınmıştır.
Manşetten rasgele seçilen “Şok İddia Sendika Neden Sessiz Kalıyor” başlıklı güncel haber tıklandığında açılan (http://www.airporthaber.com/sok-iddia-sendika-neden-sessiz-kaliyor-38716h.html) sayfadaki sayaç 6288 olarak görülmüş, sayfanın ilk yenilenmesinde 3 artarak 6291 olmuş, ikinci yenilenmede 4 artarak 6295 değerini almış, üçüncü yenilenmede 4 artış ile 6299’a ulaşmıştır. Sonuç olarak 3 artması gereken değer 6288’den 6299’a çıkarak toplamda 11 artmıştır.
Haberlerden rasgele seçilen, “Bakan Yılmaz’a Kazalarla İlgili Soru Önergesi” başlıklı haber tıklandığında açılan (http://www.airporthaber.com/bakan-yilmaz-a-kazalarla-ilgili-soru-onergesi-38701h.html) sayfadaki sayaç 1571 olarak görülmüş, sayfanın ilk yenilenmesinde 4 artarak 1575 olmuş, ikinci yenilemede 2 artarak 1577 değerini almış, üçüncü yenilemede 3 artış ile 1580’e ulaşmıştır. Sonuç olarak 3 artması gereken değer 1571’den 1580’e çıkarak toplamda 10 artmıştır.
Haberlerden rasgele seçilen “Rum’dan İngiliz’e Tekme” başlıklı haber tıklandığında açılan (http://www.airporthaber.com/rum-dan-ingiliz-e-tekme-38719h.html) sayfadaki sayaç 3017 olarak görülmüş, sayfanın ilk yenilenmesinde 1 artarak 3018 olmuş, ikinci yenilemede 4 artarak 3022 değerini almış, üçüncü yenilemede 2 artış ile 3024’e çıkarak toplamda 7 artmıştır.
Yazarlardan Sefa İnan’ın SHYO TYP SHGM ve Uçak Teknisyeni Olma Şartları başlıklı yazısı tıklandığında açılan (http://www.airporthaber.com/shyo-typ-shgm-ve-ucak-teknisyeni-olma-sartlari--1052y.html) sayfadaki sayaç 637 olarak görülmüş, sayfanın ilk yenilenmesinde 3 artarak 640 olmuş, ikinci yenilenmede 1 artarak 641 değerini almış üçüncü yenilenmede 3 artış ile 644’e ulaşmıştır.Sonuç olarak 3 artması gereken değer 637’den 644’e çıkarak toplamda 7 artmıştır.
Yazarlardan Tevfik Uyar’ın “Uçaklarımıza Yetim Hakkı” başlıklı yazısı tıklandığında açılan (http://www.airporthaber.com/ucaklarimizda-yetim-hakki1049y.html) sayfadaki sayaç 4567 olarak görülmüş, sayfanın ilk yenilenmesinde 1 artarak 4568 olmuş, ikinci yenilemede 2 artarak 4570 değerini almıştır. Sonuç olarak 2 artması gereken değer 4567’den 4570’e çıkarak toplamda 7 artmıştır.
Arşivden seçilen 2009 yılına ait “Zeki Sezer Airport TV’ye Konuştu” başlıklı habere tıklandığında açılan (http://www.airporthaber.com/zeki-sezer-aiport-tv-ye-konustu-9832h.html) sayfadaki sayaç 5977 olarak görülmüş, sayfanın ilk yenilenmesinde 4 artarak 5981 olmuş, ikinci yenilemede 2 artarak 5983 değerini almış üçüncü yenilemede 3 artarak 5986’ya ulaşmıştır. Sonuç olarak 3 artması gereken değer 5977’den 5986’ya çıkarak toplamda 9 artmıştır.
Yine arşivden seçilen 2009 yılına ait “Havada Panik” başlıklı habere tıklandığında açılan (http://www.airporthaber.com/havada-panik-9831h.html) sayfadaki sayaç 7254 olarak görülmüş, sayfanın ilk yenilenmesinde 1 artarak 7255 olmuş, ikinci yenilemede 2 artarak 7257 değerini almış, üçüncü yenilemede 1 artarak 7257’ye ulaşmıştır.Sonuç olarak 3 artması gereken değer 7254’den 7257’ye çıkarak toplamda 4 artmıştır.
Özet olarak 7 farklı haber ve köşe yazısı toplam 20 kere tıklanmış ve bu tıklamalarda toplam 20 olarak artması gereken görüntülenme sayısı 55 artış göstermiştir. Görüntülenme sayısında belirli bir düzen ya da kural izlenmeyen, olağan üzeri artış bulunmaktadır. Bu artışın ne şekilde gerçekleştiğini tarayıcı tarafından elde edilen sayfa kaynak kodlarından belirleme olanağı bulunmaktadır.
2. Görüntüleme Sayılarının Yorumlanması
Cumartesi gece yarısı, güncel haberlerin yanı sıra, arşivden seçilen haberlere ilişkin sayfalardaki bu düzensiz görüntülenme sayısı artışı olağanın dışında bir artış olarak yorumlanmaktadır.
3. Görüntülenme Sayılarının Yanıltıcı Olup Olmadığı
Tespit isteyen tarafından dosyaya ibraz edilen, Mahkeme huzurunda izlenen CD içerisindeki görüntülerde, Mahkeme huzurunda yapılan tespitte ve rapor ekindeki CDde bulunan tespit görüntülerindeki artış rakamlarına göre normal ötesi olan bu görüntülenme sayıları kullanıcıları aldatıcı özellik taşımaktadır.
4. Haksız Rekabetin Olup Olmadığı
Aleyhinde tespit istenen www.airporthaber.com internet sitesi özellikle havacılık ve ilgili sektörlerdeki haber ve yorumları duyurma misyonu ile yayın yapmaktadır. Tespit isteyen www.airkule.com internet sitesi de aynı sektördeki haberleri kullanıcılarına ulaştıran bir internet sitesidir. Dolayısıyla aralarında doğrudan bir rekabet bulunmaktadır. Alan adı kayıtlarına göre www.airporthaber.com sitesi 24.02.2005 tarihinden bu yana Ali Kıdık adına, www.airkule.com internet sitesi ise, 03.01 2007 tarihinden bu yana İbrahim Köktener adına kayıtlıdır.
Sonuç
Yukarıda izah edilen nedenlerle;
1. www.airport.com sitesinin sayfalarında kullanılan görüntüleme sayılarında normal olmayan artışlar bulunduğu,
2. Kullanılması mümkün olmayan saatlerde dahi her okuma sonrası birden çok artışın olabildiği
3. Aleyhinde tespit istenenin bu şekilde yanıltıcı bilgi verdiği
4. Tarafların aynı kullanıcı kitlesine hizmet verdiği
Sonuçlarına ulaşılmıştır. Sayın Mahkemenin takdirlerine arz olunur.
28.03.2012
Bilirkişi
Dr. Ö. Özgür Bozkurt
0
0
