İstanbul Atatürk Havalimanı'nda (AHL) yatırımlar zamanında yapılmadığından çektiğimiz sıkıntının benzeri Londra Heathrow Havalimanı'nda yaşanıyor. Öyle ki İngiltere'nin Heathrow'da gerekli atılımları yapmamasından dolayı büyük ekonomik kaybı var. İstanbul içinde durum bundan farklı olmayacak. Böyle gitmesi durumunda AHL'ye yönelik trafik azalacak, Türk Hava Yolları (THY) da bırakın uçak ve koltuk kapasite artışını, transit yolcu sayısını bile artıramayabilir. Çünkü eğer THY'nin merkezinde (HUB) sorun varsa hem yolcular hem de havayolları daha uygun merkezlere kayacaktır.
Londra'da 6 ticari havalimanı olmasına rağmen Londra ve civarındaki havacılık kapasitesini artırmak için hükümetler defalarca karar değişikliği yaparak, bir havalimanı projelendirilip gelişmesini sağlayamadılar. Bu kararsızlık yüzünden zamanında yatırım yapılmaması sebebiyle, Londra'nın ve İngiltere'nin en önemli havacılık merkezi (HUB) Heathrow, üçüncü pistine kavuşamadığı için potansiyelini hava trafiği, pist ve terminal gibi altyapısı güçlü olan merkezlere kaptırmaya başladı.
Ekonomik olarak sıkıntılı günler yaşayan İngiltere'de Londra'nın önemli işadamları, daha fazla ekonomik kayıp yaşanmaması için üçüncü pistin İngiltere'nin küresel rekabetçiliği açısından hayati olduğuna işaret eden beyanlar vermeye başladı.
İstanbul'a üçüncü bir havalimanı planlayan Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanı Binali Yıldırım gibi Londra Belediye Başkanı Boris Johnson'ın da 81 milyar dolara Heathrow'un yerine yeni bir havalimanı merkezi (HUB) yapma projesi var.
Havalimanı sorununun ortasında ise Heathrow yer alıyor. Londra'nın batısında konumlanmış İngiltere'nin ana uluslararası hava merkezi 69 milyondan fazla yolcu sayısıyla Hartsfield-Jackson Atlanta ve Beijing Başkent Uluslararası'ndan sonra dünyanın en büyük üçüncü havalimanı, ancak bu unvan elinden gitmek üzere...
Avrupa'daki diğer havalimanlarından daha fazla yolcuya hizmet eden Heathrow'un iki pisti var ve 10 senedir yüzde 100 kapasiteyle çalışıyorlar. Havalimanına olan trafiğin büyümesine karşın hükümetin üçüncü bir pist yapımı konusunda kararsız kalması, ülkedeki havacılık çevrelerinin eleştirisine sebep oluyor. Çünkü Avrupa'daki havalimanları trafik açısından Heathrow'u yakalamış durumda. 4 pisti bulunan Paris Charles de Gaulle ve Frankfurt Uluslararası Havalimanları'nın yolcu sayıları yüzde 5 ve yüzde 6.5 oranında, 6 pisti olan Amsterdam Schiphol ise yüzde 10'dan fazla artış gösterdi. Bu havalimanları aynı zamanda dünyanın en büyük pazarları haline gelen Brezilya, Hindistan, Rusya ve Çin gibi noktalardaki şehirlere olan bağlantılarını da artırdı.
Heathrow'da yeterli kapasitenin bulunmaması büyüyen pazarlara daha az haftalık sefer yapılması anlamına geliyor. Örneğin 2011'de Heathrow'dan Çin'e haftada 31 direkt sefer yapılırken, Amsterdam'dan 39, Frankfurt'tan 56 ve Paris'ten 64 sefer gerçekleşti.
Heathrow'un sahibi BAA'nın yaptığı bir araştırmaya göre eğer havalimanı iki pistle devam ederse önümüzdeki 10 yılda İngiltere, uluslararası ticaretten 14 milyar sterlin civarında para kaybedecek ve 141 bin kişi de işinden olacak.
Heathrow'un genişletilmemesi hükümetin Londra'daki diğer havalimanları Gatwick, Stansted ve hatta Luton'la daha yakından ilgileneceği şeklinde yorumlanıyor.
Hatta Heathrow'daki bazı iç hatlar ve Avrupa uçuşlarının bu meydanlara kaydırılabileceği söyleniyor. Şu anda Londra çevresindeki tüm havalimanlarının toplam yolcu sayısı 134 milyon, fakat ana merkez Heatrow'un durumunu koruyup dünya hava trafiğinden pay alabilmesi için üçüncü piste ihtiyacı var.
Beijing ve Hong Kong havalimanlarının da mimarı İngiliz Norman Foster Heathrow ise Thames Nehri kıyısında yeni bir hava ve demiryolu merkezi oluşturmak için önerilerde bulunuyor. Norman Foster'm çiziminde 4 pistli havalimanı Londra'ya yüksek hızlı trenle bağlanıyor. İngiliz işadamları ise şehrin 20-30 yıl daha yeni bir merkeze sahip olmak için bekleyemeyeceğine, hatta tüm pazarı kaybedebileceğine dikkat çekiyor.
Nasıl? İstanbul'daki yaşadığımız rötar, yeni piste olan ihtiyaç ve diğer havacılık sıkıntılarımız Londra ile benzerlik göstermiyor mu? Yeni havalimanı yapacağım derken eldeki imkânları kaybetmemek hatta yakaladığımız büyüme trendini devam ettirmek için iki kere düşünmemiz gerekmez mi?
GÜNTAY ŞİMŞEK-Habertürk