KORSAN ATC YAYINI KONUSUNDA SİVİL HAVACILIK AKADEMİSİNİN GÖRÜŞ VE ÖNERİLERİ
25 Mayıs gecesi hava trafik kontrolörlerinin (HTK) telsiz frekansına sızarak uçakların inişi sırasında yanlış yönlendirmeye çalışan kişi(ler) bunun, hava trafik kontrolörü tarafından zamanında farkedilmemesi durumunda ne derece ciddi sonuçlar doğurabileceğinin herhalde farkında değillerdi. Türk sivil havacılığında korsan ATC yayını ilk kez bu olay ile ortaya çıkarken, Avrupa ve Amerika’da bu sorun çok daha iyi biliniyor. FAA ve diğer havacılık otoriteleri bu konuda birçok tedbirler alıyor iseler de, bu tip korsan yayınların anında belirlenip susturulması sanıldığı kadar kolay değildir.
Bu olayla ilgili bazı haberlerde DHMİ’nin, Telsizler Genel Müdürlüğü’nün elinde bulunan ‘scanner (tarama)’ sistemi ile frekanslara korsan giren telsizlerin uydu aracılığı ile anında belirlenmesine yarayan sistemleri kullanmadığı iddia edilse de, DHMİ’nin bu tip korsan yayınları önleme konusunda yapabileceği fazla bir şey yoktur. Bu tip korsan yayınlar, bu sistemlere rağmen her ülkede meydana gelebilmektedir. Bu tip yayınları, sonuçlarının farkında olmadan yapan kişiler hem hareket halinde olduklarından, hem de çok kısa süreli olarak bu yayınları yaptıklarından söz konusu tarama cihazları ile yerlerini belirlemek ve susturmak mümkün değildir. Hiç kuşkusuz sabit bir yerden devamlı şekilde bu korsan yayınları yapanlar söz konusu tarama cihazları ile bulunabilirler.
Hava trafik kontrolörü (ATC) frekansına sızarak uçaklara yanlış talimatlar vermek dünyanın birçok ülkesinde suç sayılmakta, bu suçu işlediği tespit edilen kişilere ağır para cezası ve 6 yıla kadar hapis cezası verilmektedir. Ülkemizde Türk Ceza Kanununun trafik güvenliğini tehlikeye sokma suçunu düzenleyen 179. maddesinin 1. fıkrası bu tip eyleme en uygun kanun maddesidir ve cezası da 1 yıldan 6 yıla kadar hapistir. Buna rağmen kanun yapıcılarımızın ileride bu tip olayların artışını önlemek ve caydırmak amacıyla da bu ceza yasasının ilgili maddelerine “ATC frekansları üzerinden korsan yayın yapmak” eylemini de eklemeleri faydalı olabilir.
Dünyanın birçok ülkesinde havacılık meraklıları evlerinden veya havalimanı yakınlarından AirBand Scanner denilen ALICI radyoları ile pilot ve ATC konuşmalarını dinlerler. Bu tip radyoların herhangi bir yayın yapabilme özellikleri olmadığından uçuş emniyetine herhangi şekilde olumsuz bir etkisi de yoktur. Diğer yandan amatör veya sportif havacılık faaliyetlerinde bulunan pilotlar için tasarlanmış alıcı-verici radyolar da internet piyasalarında serbestçe satılmaktadır. VHF Transmitter denilen bu tip alıcı-verici radyolar yurdumuzda ve birçok ülkede ruhsata tabi tutulmuşlardır. Tek veya çift motorlu küçük uçaklarda uçan amatör pilotlar için herhangi bir radyo arızası durumunda bu alıcı -verici radyolar çok faydalı olabilmektedir. Bu tip VHF alıcı - verici radyolar genel havacılıkta, uçuş okullarında, amatör veya sportif amaçlı havacılık faaliyetlerinde başarılı ve amaçlarına uygun bir şekilde kullanılmaktadır.
ICAO Doc 4444, ATC acil durum planlarında korsan yayın yapılması durumunda izlenmesi gereken prosedürlere de yer vermiştir. Bu prosedürler tüm dünya ATC’leri tarafından standart bir şekilde uygulandığından DHMİ'nin bu gibi durumlarda uygulayacağı acil durum planı da pek farklı olmayacaktır. DHMİ bu tip korsan yayınları kolaylıkla önleyemeyeceği için yeniden tekrarlanması durumunda bu korsan yayınların uçuş emniyetine olabilecek olumsuz etkilerini azaltacak veya tamamen ortadan kaldıracak kısa ve uzun vadeli tedbirler alması gerekir. Bizim önerilerimiz aşağıda sıralanmıştır:
1 - İlgili meydanlar için korsan ATC yayını yapılabileceğini bildiren bir NOTAM yayınlayabilir. Bu notamda yaklaşma sırasında 121.50 emergency frekansının iniş tamamlanıncaya kadar pilotlar tarafından dinlenmesini ve yaklaşma / kule frekansında başka bir HTK’ın sesi duyulduğunda veya şüpheli bir vektor talimatı verilmesi durumunda acilen sorgulanmasını, herhangi bir korsan yayına karşı pilotların ihtiyatlı ve çok dikkatli olmasını istemelidir. Buna ek olarak korsan yayın söz konusu olduğu durumlarda meydan ATIS yayınına "telsiz karıştırması/ korsan yayın" olduğuna dair bir uyarı eklenebilir.
2- Korsan ATC yayınlarının yeniden tekrarlanabileceğini dikkate alarak her meydan için bu durumlarda kullanılabilecek acil durum plan ve prosedürleri hazırlanmalıdır.
3- DHMİ, korsan ATC yayını yapılması durumunda HTK’nin kullanabileceği aşağıdaki örneğe benzer standart bir İngilizce / Türkçe freysoloji hazırlamalı ve bunu acil durum planına eklemelidir: "Attention all aircrafts. False ATC instructions have been received in the area of xxxx Airport. Exercise extreme caution on all frequencies and verify instructions"
4 - DHMİ uzun vadeli tedbir olarak da Telsizler Genel Müdürlüğü’nün elinde bulunduğu iddia edilen ve hava trafiği sırasında frekanslara korsan giren telsizlerin uydu aracılığı ile anında belirlenmesine yarayan bu sistemleri hava trafiğinin yoğun olduğu meydanlarda devamlı ve tekrar eden korsan yayınlara karşı uygulamaya koyabilir.
İlgililere saygı ile arz ederiz.
Sivil Havacılık Akademisi
0
0
