Önceki gün sona eren AIREX Fuarı’nda Vecihi Hürkuş’un 1933 yılında yaptığı TC-Sivil III numaralı uçağının replikasını sergiledikleri standta Airkule.com’un sorularnı cevaplayan Tayyareci Vecihi Hürkuş Müzesi Derneği Başkanı Bahadır Gürer’in söyledikleri milli ve tarihi değerlerimize ne kadar yabancı olduğumuzu gözler önüne serdi.
Gürer, ‘Vecihi Hürkuş’u tanımayanlar çıkıyor mu?’ sorumuza şu çarpıcı cevabı verdi:
“Mutlaka çıkıyor. Bunun içinde pilotlar, uçak mühendisleri, subaylar çıkabiliyor. Öğretim üyeleri, profesörler çıkabiliyor, havacılıkla ilgili olanlar çıkabiliyor. Bu bizim genel bir eksikliğimiz. İlgileniyoruz ama bilgilenirken biraz eksiklerimiz oluyor herhalde. Bilgi ile ilgi bir araya geldiği zaman mükemmelliğe doğru ilerliyoruz.”
Gürer, ‘Peki siz nasıl karşılıyorsunuz bu durumu? ‘ sorumuzu ise, “Hak veriyoruz, çünkü insanlar üzülüyorlar. Bugüne kadar Vecihi Hürkuş’u duymamış olmaktan, kendilerine öğretilmemiş olmasından dolayı büyük kısmı üzüntü duyuyor. ‘Ah nasıl olur, ben ilk defa duyuyorum, yeni öğreniyorum’ diye. Tabi herkesin bireysel bir sorumluluğu var bilgi edinme ile ilgili. Ama bir de bilgi vermekle ilgili sorumlulukları olanlar var. Eğitim hayatı içinde bilgi vermesi gerekenlerin kendilerini ve durumu bir daha değerlendirmelerinde fayda var” şeklinde yanıtladı.
VECİHİ HÜRKUŞ KİMDİR
Vecihi Hürkuş 6 Ocak 1896 tarihinde İstanbul'da doğdu. I. Dünya Savaşı'na katıldı. Birinci Dünya savaşı sırasında pilot brövesi alarak 7. Tayyare Bölüğü'nde Ruslara karşı harekata katılan Hürkuş, başarılı keşif ve bombardıman uçuşları yaptı ve bu arada girdiği bir hava muharebesinde bir Rus uçağını indirdi. Vecihi Hürkuş, uçak düşüren ilk Türk tayyarecidir. Kurtuluş Savaşı'na katılan Hürkuş, özellikle İnönü ve Sakarya savaşı sırasında çok başarılı keşif ve destek uçuşları yaptığı gibi bir Yunan uçağını da indirdi. Kurtuluş Savaşı'nın ilk ve son uçuşunu yapan pilottur. 1924'te ganimet olarak Yunanlılardan ele geçen motorlardan yararlanarak ilk Türk uçağını imal etti. 28 Ocak 1925'de "VECİHİ K-VI"adını verdiği uçağını uçurdu. Ancak ödül yerine ceza aldı. Vecihi Hürkuş'un ödül beklerken ceza almasının nedeni, havacılıktan anlayan kimsenin bulunmamasıydı. İzin verecek merci olmadığı için, izinsiz havalandığı için cezalandırıldı. Daha sonra askeri havacılıktan ayrılarak uçak tasarımı ve yapımı çalışmalarına devam etti. 1930'da Kadıköy'de bir keresteci dükkânını kiralayarak, 3 ay içinde ilk Türk sivil uçağını, aslında ikinci uçağı VECİHİ K-XIV'ü inşa etti.
Süleyman ŞEN/Airkule.com