Gemiyi en son kaptan terk eder" diye biliriz de, "Uçağı önce pilotlar terk eder" diye bir "kural" olduğunu bilmiyorduk!
Ercan-İstanbul seferini yaparken İran'a götürülmek üzere kaçırılan uçağı, pilotların Antalya'ya indirdiklerini öğrenince "bravo" diyecektik ki, ardından gelen haber takdir duygularımızı kuşku ve üzüntüye dönüştürdü.
Pilotlar, uçağı indirir indirmez, kokpit camından uçağı terk etmişlerdi.
Kaçırılan uçağı önce pilotların terk etmesi bir "skandal" değilse nedir?
Yolcular kaptana güvenir
Uçak, gemi gibi araçlarda, yolcular ister bilgi sahibi olsunlar ister olmasınlar, psikolojik olarak pilota, kaptana güvenirler. Tehlikeli bir anda sorunu onların çözeceğine inanırlar. Kendi kendilerine bu yönde telkinde bulunurlar. Türbülans veya başka bir tehlike anında, "pilotlar halleder" diye düşünürler.
Pilot, uçaktakiler için güven kaynağıdır.
Yaptığı anonslar pür dikkat dinlenir. Sesi yolculara güven verir. Eğer pilot yolculuk hakkında bilgi veriyorsa, her şey yolunda demektir.
Pilot böyle bir psikolojik unsurdur.
Böyle olduğu halde, bırakın olağan bir uçuşu, kaçırılmış bir uçağı önce pilotların terk etmesinin kabul edilebilir bir açıklamasını bulmak zordur.
İnandırıcı değil
Dünkü uçak kaçırma olayında da yetkililer, gazetecilerin soruları karşısında pilotları korumaya yönelik açıklamalar yaptılar. Ancak, bu açıklamalar pek inandırıcı gelmedi.
Kaçırılan uçağın bağlı olduğu şirketin yöneticisi, önce pilotların uçağı terk etmesini, "Operasyonun bir parçası olabilir. Belki yeni bir konsept, yeni bir yöntem olabilir" gibi ifadelerle savunmaya çalıştı.
"Olabilir" dediğine göre, havacılık kuralları içinde "Kaçırılan uçağı önce pilotlar terk eder" diye bir kuralın olmadığı açıktı.
Türk Hava Yolu Pilotları Derneği (TALPA) Başkan Yardımcısı Altay Yıldırım ise pilotların bu "tuhaf" hareketini şöyle açıklamaya çalıştı:
"Pilotların kokpiti terk etmeleri, korsanların tehdit ederek kapının açılması ve uçağın tekrar havalanmasını sağlayabilecekleri dikkate alındığında, kendileriyle temas etmelerini engellemeleri açısından doğru olarak değerlendirilebilir."
Bu açıklama da inandırıcı değil.
Bu işin izahı imkânsız
Uçak kaçırılması gibi bir olayda uygulanacak prosedürün "tereddüde yer bırakmayacak" biçimde açık ve kesin olması gerekir. Bu işin "olabilir"le izahı mümkün değildir.
Kaldı ki, yolcuların can güvenliği açısından uçağın yeniden havalanması gerekiyorsa, o da yapılır. Yolcuların can güvenliği için genel kuralın, korsanların istekleri yönünde hareket edilmesi olduğu biliniyor.
Pilotlar, uçağı terk ettiklerinde korsanların nasıl davranacağını önceden biliyorlar mıydı? Ya korsanlar bu harekete kızıp bombayı patlatsalar veya birkaç yolcuyu öldürselerdi ne olacaktı?
Veya korsanlar uçağı kullanmayı da biliyorlarsa -ki 11 Eylül korsanları öyleydi- o zaman ne olacaktı?
Pilotlar daha mı değerli?
Pilotların, güvenlik güçlerinin talimatıyla uçağı terk etmiş olabileceğine ilişkin yorumlar da yapıldı. Bu yaklaşım da mantıklı görünmüyor. Güvenlik güçleri, uçağın iki pilotunun da uçağı terk etmesini ne amaçla istemiş olabilir ki? Pilotlar, yolculardan daha değerlidir diye düşünmüş olmaları mümkün mü?
Efendim, "can pazarı, kolay değil, kaçıp canlarını kurtarmışlardır".
Eğer gerçek buysa, çıkıp söylesinler. Bu skandal da olsa, dürüstçe bir tutum olurdu.
"O zaman niye iki kişiye pilot, 136 kişiye yolcu diyoruz" diye sorulacak olsa bile...
Halkı kandırmaya çalışmaktan daha doğru olurdu.