THY UÇAKLARI NEREDEN UÇURACAK

THY BU KADAR UÇAĞI NEREDEN UÇURACAK?

THY, hafta içinde filosuna yeni uçaklar katacak önemli bir anlaşmaya daha imza attı. THY’nin yeni uçak siparişleriyle 2015'te ulaşacağı büyüklük eğer yeni siparişler olmazsa yaklaşık 200 uçaklık bir filoya işaret ediyor. Peki, Türkiye ve diğer havacılık kurumları bu büyüklüğü taşıyabilecek mi?

Toplam 132 uçaklık bir filoyla, 2009'u 5.7 milyar dolarlık bir ciroyla kapatan, dünya havacılığından yüzde 1.2 pay alan (Türkiye'nin toplam payı yüzde 1.6) milli havayolunun önümüzdeki yıllarda büyümesini sağlıklı gerçekleştirebilmesi için Ulaştırma Bakanlığı ve ona bağlı kurumlar başta olmak üzere devletin diğer kuruluşlarına da görev düşüyor. Eğer bu sorumluluk paylaşılmaz, gerekli adımlar atılmaz ise doğacak sıkıntılardan THY ciddi zarar görür.

İSTANBUL EN VERİMLİ TRANSİT MERKEZ

İstanbul'un transit yolcu taşıma potansiyeli Kahire ve Dubai ile yarışıyor. Coğrafi anlamda en verimli üç aktarma noktası birbiriyle kıyaslandığında yolcu pazar paylarının büyüklüğü, birim uçuş maliyeti gibi detaylarda İstanbul öne çıkıyor. Coğrafi ve jeopolitik konumu itibariyle hava ulaşımı için Avrupa, Asya, Ortadoğu ve Kuzey Afrika'da en verimli transit şehir. Rakipleriyle kıyas dahi kabul etmez. Son yıllardaki havacılık sektörümüzün büyümesinde ve THY'nin son 4 yılda, yaklaşık olarak transit yolcuda yüzde 50 artış sağlamasında İstanbul'un bu konumunun ciddi etkisi var.

THY'YE ÖZEL MEYDAN LAZIM

THY’nin sahip olduğu en önemli transit merkez (HUB) Atatürk Havalimanı. Fakat Atatürk Havalimanı, 1997 yılındaki sabit problemlerini henüz tam olarak aşabilmiş değil. Uçak park alanı, pist sorunu, hava ve kara taraflarının paralel gelişememesi bunlardan bazıları. Pist sorunu bu sene aşılacak, ama askeri meydan sebebiyle devam eden uçak park probleminde bir gelişme yok. Tüm bu sorunların çözülmesi havalimanının verimliliğini artıracaktır. Ancak artan uçak ve yolcu trafiği için yeni projeksiyonlar gerekiyor.

Genelde Türk sivil havacılığı özelde THY, büyüme hızına bu şekilde devam etmesi halinde, İstanbul'a yeni bir havalimanı belki de THY'ye özel bir terminali olan yeni meydan zaruret haline gelecektir. British Airways ve Emirates'in meydan/terminal ilişkisi veya Münih Havalimanı'nda olduğu gibi Lufthansa ve Star Alliance üyelerine özel terminal örnekleri ilgililere yol gösterebilir.

İstanbul'un bugün yaşadığı havalimanı sorunu kısmen Almanya'nın Frankfurt Havalimanı'nın üzerindeki yükü Münih'e devrettiği aşamaya benziyor. Sabiha Gökçen farklı bir bölgenin meydanı olduğu için alternatif olacak durumda değil.

THY filosu 200 uçaklık bir büyüklüğe geldiği an yeni bir merkeze, gücünü dağıtacağı ikinci bir meydana ihtiyaç duyacaktır. Bu merkez Ankara Esenboğa, İzmir Adnan Menderes, Antalya havalimanlarından birisi olabilir. Ama daha önemlisi İstanbul'da THY'ye yakışacak ve büyüklüğünü kontrol edebilecek yeni bir transit merkezdir. Bu durumda İstanbul'a üçüncü bir meydan tartışması veya THY'ye özel bir meydan gündeme gelecektir.

Özetle; 2010-2015 yılları arasında THY'ye katılacak uçaklar ve bu süre zarfında filodan çıkacaklarla birlikte toplam sayı 196 uçak olacak. Bu büyüklüğün iyi idare edilebilmesi için de fazla zaman yok.

GÜNTAY ŞİMŞEK-Habertürk