Havayolu şirketleri, Devlet Hava Meydanları İşletmesi(DHMİ) Genel Müdürlüğü’nün kısa adı SMART olan 'Türkiye'deki Hava Trafik Kontrol Kaynaklarının Sistematik Modernizasyonu Projesi’nin mağduru oldu. Projenin hayata geçirilmesi sırasında yaşanan aksaklıklar yüzünden havayolu şirketlerinin 3 milyon dolarlık yakıt zararına uğradığı tahmin ediliyor.
Türkiye’nin dışarıya açılan en büyük kapısı olan Atatürk Havalimanı’nda bir saatte iniş-kalkış yapan uçak sayısının 40 civarında olduğu ve projenin 14 Nisan 2008 tarihinde başlanıldığı günden bu yana, hava trafiğinin 20’ye indiğine dikkat çeken havayolu şirketleri bu duruma isyan ediyor. Buna ilaveten havada yaşanan zaman kaybının yakıt maliyetlerini artırmasının yanı sıra, yerde beklemek zorunda kalan uçakların da şirketleri zarara uğrattığını ifade eden bir yetkili bu durumu şöyle açıkladı:
“Atatürk Havalimanı’nda yaşadığımız rötarlar domino etkisi yaratıyor. Daha sonra gerçekleştireceğimiz diğer seferler, otomatikman gecikiyor. Gecikmelerden dolayı yaşanan zaman kaybından dolayı artık kabin ekipleri ve yolcular karşı karşıya gelmeye başladı. Olayın diğer bir boyutu da var. Uçakalırımız rötarlardan dolayı slot yiyor. Atatürk Havalimanı’nda saatte 40 olan hava trafiği 20 uçağa indi. Biz de seferlerimize normal olarak devam edince, gecikmelerin yaşanması kaçınılmaz. DHMİ tarafından verilen cezaların nedeni yine DHMİ’dir.”
Öte yandan DHMİ’nin internet sayfasında dün yapılan yazılı açıklamada ise SMART projesinin haberlerde konu edilen şikayetlerle irtibatlandırılmaması gerektiği bildirilerek şöyle denildi:
“Ülkemiz Hava Trafik Kontrol Sistemleri 1980’li yılların sonunda kurulmaya başlanmış olup, gelişen teknolojinin yanında artan hava trafiği nedeniyle modernize edilmesi zorunlu hale gelmiştir. SMART Projesi kapsamında Ara Modernizasyon Sistemleri, Ankara, İstanbul, İzmir, Antalya ve Dalaman Hava Trafik Kontrol Merkezlerinde kurulmuş olup, Geçiş Süreci devam etmektedir.
Son yıllarda Ülkemizde meydana gelen havacılık hamlesine paralel olarak yıllık ortalama % 10 trafik artışı yaşanmakta olup, talebin karşılanabilmesi için mevcut kapasitenin artırılmasına, yeni sektörler açılarak iş yükünün paylaştırılmasına ihtiyaç duyulmaktadır.
Yeni sistemlerin operasyonel olarak kullanımına 14 Nisan 2008 tarihinde başlanılmış olup, yeni sitemlerin test edilmesi ve personelin yeni sistemlere tam olarak adapte olması için, Hava Trafik Kontrol Hizmeti yeni sistemler üzerinden sağlanırken, herhangi bir problem yaşanması ihtimaline karşın, eski sistemlerden de uçuşlar takip edilmektedir. Her iki sistemde de eş zamanlı hizmet verilmesi gerektiğinden, personel büyük bir özveri ile çalışarak herhangi bir aksaklığın ve uçuş emniyet riskinin yaşanmasını önlemektedir. Geçiş Sürecinin 12 Mayıs 2008 tarihine kadar tamamlanması beklenmektedir.
Genel Müdürlüğümüze bağlı Hava Trafik Kontrol Üniteleri tarafından sadece yolcu uçaklarına değil, her türlü eğitim, sportif havacılık ve askeri uçuşlara da hizmet verilmektedir. Hava sahamızda hava liman ve meydanlarımızda mevcut olan çok yoğun uçuş talebinin yeni sistemlere geçiş sürecinde düzenlenmesi amacıyla EUROCONTROL CFMU (Merkezi Akış Yönetim Ünitesi) ile koordineli olarak ve önceden tüm hava yolu şirketleri haberdar edilerek sürekli tedbirler alınmaktadır. Alınan tedbirler ve düzenlemelerin, haberinizde belirtildiği gibi sürekli ve saatlerce değil, daha önceden yayınlanmış kapasitelerin aşıldığı zaman dilimlerinde ortalama 15 ila 25 dakikalık gecikmelere sebebiyet verebileceği değerlendirilmektedir.
Bugüne kadar, EUROCONTROL üyesi ülkeler arasında Türkiye, kapasite/talep dengesinin sağlanması açısından son derece başarılı ve en az gecikme yaşanan hava sahalarından birisi olmuştur. Bu konuda her zaman üstün performans sergilenmiş olup,
normal şartlarda, gecikmeye yol açan kuruluşlar için düzenlenen EUROCONTROL listelerinde DHMİ yer almamıştır.
Sonuç olarak; habere konu yolcu mağduriyet veya şikayetlerini doğrudan SMART Ara Modernizasyon çalışmaları ile irtibatlandırmak yanlış bir öngörü olup, doğru bir yaklaşım değildir. Kuruluşumuzun çalışmaları nedeniyle ortaya çıkması muhtemel gecikmelerin ise tolere edilebilecek, uçuş emniyetine yönelik önceden haber verilen ve EUROCONTROL ile koordineli yürütülen uygulamalara dayandırıldığının bilinmesinde fayda görülmektedir.
Kamuoyuna saygıyla duyurulur.