"Türk Tesciline Kayıtlı Hava Araçları ve Pilotların Yol Boyu Denetleme ve Değerlendirilmelerine Dair Talimat (SHT-KOKPİT YOL BOYU) 14 Kasım tarihinde yayımlanarak yürürlüğe girdi. Söz konusu denetimler yapılırken uçuş ekiplerinin uçulacak hava aracına uygun geçerli lisans ve belgeleri, uçulacak rotaya uygun hazırlanmış uçuş planı, NOTAM'ların; kalkış meydanı, yol boyundaki tüm havaalanlarını, varış alanı ve yedek alanları, varış meydanı ve yedek meydanları, hava durumu analizi, yakıt planlama kontrolü, uygun uçuş ekip planlaması ve uçuş ekip mesai saatleri uygunluğu dikkate alınacak. Denetimlerin temel amacı; operasyon kontrol yöntemleri ve uygulamaları, ilgili tesis, ekipman ve hizmetleri ile uçuş ve yer personelinin yetkilendirildikleri operasyonu yapabilme yeterliliklerinin değerlendirilmesi ve denetlenmesi. Denetçi, uçuş öncesi faaliyetlerden uçuş sonrasındaki faaliyetlere kadar ilgili tüm personeli denetleme yetkisine sahip oldu. Denetçi; operasyonun, işletme talimatları ile ulusal ve uluslararası sivil havacılık mevzuatına uygunluğunu denetleyecek
DENETİM SONRASI UÇUŞ PERSONELİNE BRİFİNG VERECEK
Denetimler, mürettebat görevlerini engellemeyecek ve uçuş ekibinin görevleri sırasında dikkatlerini dağıtmayacak şekilde gerçekleştirilecek. Uçuş sırasında uçuş ekibinin hava aracı işletim limitleri, ulusal ve uluslararası mevzuata uygunluk, işletme el kitapları, düz uçuş kontrol yöntemleri, hava aracı sistemleri ve ekipmanı veya normal ve acil durum usullerine ilişkin sorulan sorulara karşılık, belirsiz veya aşina gelmeyen cevaplar veya davranışlar gösterilmesi halinde, denetçi bu tür sorularını uçuş sonrasına erteleyecek ve uçuş güvenliğini riske etmeyecek. Denetçi, uçuş sırasında yerdeki ve uçuştaki tüm hava trafik kontrol haberleşmelerini ve hava trafik personelinin hava trafiğinin yönetimini izleyecek. Hava trafik kontrolünü, meydan uçuşa elverişliliğini, havalimanı ile ilgili yöntemler, hizmetler veya faaliyetlerin güvenliğini olumsuz yönde etkileyecek herhangi bir aksaklık görmesi halinde derhal ilgili yetkililere bildirimde bulunacak. Denetçi, denetim uçuşu sonrasında hava aracı sorumlu kaptan pilotu ve ilgili mürettebatına denetimin sonucu hakkında kısa bir brifing verir.
DENETÇİ UÇUŞ BOYUNCA KOKPİTTE OTURACAK
Yol boyu uçuş denetçisi; öğretmen pilot ve eğitici pilot sertifikasına sahip olacak, asgari 1 yıllık sivil havacılık deneyimi olacak, herhangi bir tipte, tip eğitimi almış ve bu tiplerden birinde geçerli lisansı olacak, asgari 3000 saat uçuş tecrübesi olacak, görev başı yol boyu uçuş kontrol denetimi eğitimi görmüş olacak ve denetimler, en az bir kontrol pilotu tarafından yapılacak. Denetimler haberli ve habersiz olarak yapılabilecek.Kontrol pilotu, haberli denetimi uçuştan en geç 3 saat önce ilgili işletmeye bildirecek. Kokpitte eğitim vs. maksatlı üçüncü bir pilotun olması durumunda çok acil ve zorunluluk yoksa bu pilot kokpitte bulunamayacak. Denetçi, habersiz denetim için planlanan uçuş saatinden en az 30 dakika önce doğrudan uçak başına gidebilecek, bu durumda uçuş ekibine kendini tanıtıp ve uçak uçuş kayıtlarına kendisi ile ilgili gerekli ilaveleri yaptırdıktan sonra, uçuş ekibine yapacağı denetim hakkında kısa bir brifing ile birlikte denetimine başlayacak. Hava aracının sorumlu kaptan pilotu, kontrol pilotunu uçağa alıp denetimin yapılmasına yardımcı olacak. Denetçi, uçuş boyunca kokpitte oturacak. İlgili işletme, denetçiyi uçucu ekip statüsünde değerlendirir ve uçuş ekibine dâhil eder. Herhangi bir sebeple denetim yapılan hava aracının gidilen bir havaalanında veya havaalanı yedeğinde kalması halinde ilgili işletme tarafından, denetçinin uçuş ekibiyle birlikte konaklaması sağlanacak.
GEREKİRSE UÇUŞU YAPTIRMAYACAK
Denetim esnasında ilgili sivil havacılık düzenlemelerine aykırı olan, emniyet ve güvenlik standardını düşüren, uçuş ve yer emniyeti ile güvenliğini doğrudan ciddi olarak etkileyebilecek önemli bir yetersizlik veya kusur bulgu tespit edilmesi halinde; bulgu ile ilgili düzeltici işlem gerçekleştirilmeden, denetçi tarafından uçuş operasyonuna müsaade edilmeyecek. Denetimde tespit edilen bulgular, referansları ve seviyeleri hakkında sorumlu kaptan pilota bilgi verilecek. Denetimde kullanılan kontrol formunun bir sureti işletmeye iletilmek üzere imza karşılığında sorumlu kaptan pilota teslim edilecek. SHGM tarafından ilgili havacılık işletmesine, tespit edilen bulguların ayrıntılı raporlanması yapılarak, kök neden analizleriyle birlikte düzeltici işlemlerin verilecek süre içerisinde düzeltilmesi istenecek. Hava yolu işletmeleri; SHGM tarafından yapılan yol boyu uçuş denetimlerine ilave olarak, kalite güvence sistemleri kapsamında oluşturulacak, uygun yol boyu uçuş kontrol denetçileri vasıtasıyla işletme bünyesinde bulunan her bir uçak tipinde, her 20 uçak için ayda en az bir yol boyu uçuş kontrol denetimi gerçekleştirecek. Denetçi, uçuş operasyonunun, emniyetle yapılamayacağına dair bir bulgu tespit etmesi halinde, bulgu giderilinceye kadar söz konusu uçuş operasyonunu durdurmakla yetkilendirildi.
GÖKHAN ARTAN - Habertürk
