Candan Karlıtekin’in Türk Hava Yolları Yönetim Kurulu Başkanlığı’ndan istifasının ardından ‘offset’ anlaşması çıktı. Karlıtekin’in, THY’nin Airbus’tan yapacağı uçak alımıyla ilgili olarak ortaya çıkacak offset anlaşmasını yapmak istememesi nedeniyle istifa ettiği öğrenildi. Edinilen bilgiye göre istifanın ardındaki süreç şöyle gelişti:
“Savunma Bakanlığı, THY’den uçak alımında kendisine bağlı şirketlerden TAI’ye yönelik offset anlaşması yapıması konusunda ısrarcı davrandı. Ancak Candan Karlıtekin, Airbus’tan yapılacak uçak alımıyla ilgili bir offset anlaşması yapmak istemedi. Bunun nedenini ise THY’nin yüzde 51’inin halka açık olması olarak gösterdi. Çünkü offset ile alınacak tavizin hisse sahipleri dışında kullanılmasının yanlış olacağını düşünüyordu. THY artık kamu ağırlıklı bir firma değildi.
THY bundan bir süre önce 51 uçak alımında offset anlaşması yapmıştı. Bu anlaşmayı yapan yine Karlıtekin’di. Ancak o dönem şirketin neredeyse yüzde 100’e yakını kamuya aitti.”
Karlıtekin’in muhalefet etmesindeki bir başka nedenin de anlaşmayla alınacak uçakların maliyetini artırma ihtimali olduğu öğrenildi. Karlıtekin’in tüm bu muhalefetine karşılık gördüğü baskı nedeniyle istifa ettiği iddia edildi.
‘Offset yapılacak’
Öte yandan THY’nin Airbus’a liste satış fiyatı 2.5 milyar dolar değerinde 10’u opsiyon toplam 30 uçak siparişiyle ilgili offset anlaşmasına hazırlandığı öğrenildi. Offset’in gerçekleşmesi uçakların teslimini takiben başlayacak.
Bir üst düzey THY yetkilisi, bu alımla ilgili offset anlaşmasının yapılacağını ve bu anlaşmanın TAI’nin ihracatının artırılmasına yönelik olacağını söyledi.
Bir görüşe göre THY yapacağı offset anlaşmasının üzerinden başka firmalara kullandıracağı offset üzerinden belirli bir oranda pay alması gerekiyor. Aynı iddiaya göre bu payın THY lehine kullanılmaması SPK’ya muhalefet anlamına geliyor.
10’u opsiyonlu 30 uçak
THY’nin tek koridorlu A321 ve A319 tiplerini içeren anlaşmasında 20 uçağın teslimatı 2011-2012 arasında gerçekleştirilecek. 10 opsiyon yani kesin siparişe çevrilebilir uçak ihtiyacı ise alıma karar verilirse 2013’te THY filosuna katılacak.
Offset nedir?
Karşılıklı ticaret türü. Offset, kamu kurum ve kuruluşları, kamu ortaklıkları ve kamu iştirakleri tarafından açılan uluslararası ihaleler neticesinde, ihalelerin açıldığı ülkeden çıkacak dövizi telafi etmek ve bu ülkelerin ihracat potansiyelini artırmak amacıyla ihaleyi kazanan yabancı firma tarafından ana ihale anlaşmasına ek olarak verilen taahhütler.
Eylem TÜRK/Milliyet