Dünyayı etkisi altına alan drone yani insansız hava araçları çılgınlığı Türkiye’de de yayılıyor. Ülkemizde bir sektör haline gelmeye başlayan insansız hava araçları (İHA), yılbaşı için de hediye seçenekleri arasında yerini alıyor. Bu eğlenceli teknolojik oyuncaklar hem iş hem de eğlence amaçlı kullanıma sahip.
İHA satışı yapan Dronmarket.com Ortaklarından Barış Girgin, Türkiye’de hobi ve profesyonel alan kullanımı dahil bu yıl içinde 5 bin adet drone satıldığı bilgisini verdi. Girgin, drone’ların askeriye başta olmak üzere tarım, eğlence, enerji ve inşaat sektörlerinde kullanımlarının yaygınlaştığını belirterek, “Dizi, film ve fotoğraf çekimlerinde, güvenlik için arazi gözetleme, kontrol etme amacıyla kullanılıyorlar. Üniversitelerin harita bölümleri, su işlerinde, askeri amaçlarla ve tarımda da onlardan yararlanılıyor. Afet yönetimi, baz istasyonu kontrolu, elektrik hatları ve yüksek hızlı tren kontrolünde de drone’ların kullanımı yaygın” dedi.
Girgin, profesyonel ürünler için pilotaj eğitimi alınması gerektiğini de anımsatarak, bu grupların eğitim sertifikasıyla kullanılabildiğini, zaten ürün satın alanlara kendilerinin bir saat ücretsiz eğitim verdiğini aktardı. Profesyonel insansız hava araçlarının 14 yaş altına satışı ise yapılmıyor.
Mini drone’lar ise hobi amaçlı olarak yılbaşı hediye seçenekleri arasında yer almaya başladı. Barış Girgin, artık teknoloji marketlerde de satışı yapılan hobi amaçlı cihazların geniş kitleler tarafından ilgi gördüğünü kaydetti.
Büyük ilgi var
Girgin, vizyona giren star Wars filminin de drone’lara, uzaktan kumandalı uçan araçlara ilgiyi artırdığını aktararak, “Mini drone’lar iç mekanlarda da uçurulabiliyor. Kış mevsimi olması nedeniyle iç mekanda kullanımları daha kolay. 99-359 TL arası bir fiyata sahip olmaları da hediye listelerine daha kolay girmelerini sağlıyor” ifadesini kullandı.
Kısa bir süre önce hayatımıza giren bu cihazların fiyatları da çok çeşitli. Oyuncak kategorisindekilerin fiyatları 99 TL’den başlıyor. Çok profesyonel olanların maliyetleri ise 16 bin TL’ye kadar çıkıyor. Drone’ların fiyatını etkileyen iki unsur taşıma kapasiteleri ve havada kalma süreleri. Barış Girgin, “Önemli diğer bir unsur da cihazın ne kadar akıllı olduğu. Havada kalış süresi en yüksek olan cihazlar en akıllı cihazlar” dedi.
2016’da 7 bin adet satılır
Üç mühendis arkadaş olan Ahmet Eren, Cenk Uysal ve Barış Girgin, inansız hava araçlarındaki gelişimi görerek bu alanda girişimci olmuş. Türkiye’de havacılık merkezinin Eskişehir’de olması nedeniyle merkezlerini burada kurmuşlar. Barış Girgin, hobi amaçlı başladıkları bu alanda kendilerini daha geliştirerek, drone’lara özel bir E-ticaret sitesi kurduklarını ve eğitimler de vermeye başladıklarını söyledi. Girgin, ülkemizde İHA’ya olan ilginin her geçen gün arttığını, birkaç milyon dolarlık bir sektör haline gelen İHA’ların gelecek yıl 7 bin adet satılmasının hedeflendiğini belirtti. Dünya çapında gelişen sektörün 2020 yılında 8 milyar dolarlık bir pazar olması öngörülüyor.
Sivil havacılık kayıt edecek
Her alanda olduğu gibi insansız hava araçlarında da kötü kullanım örneklerine rastlanıyor. Barış Girgin, drone’larda kontrol ve denetimin zor olduğunu belirterek, ancak Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü’nün (SHGM) İnsansız Hava Aracı Taslak Talimatı’nı yayınladığını aktardı. SHT-İHA olarak adlandırılan taslakta insansız hava araçlarının tescili, operasyonları, seyrüsefer, bakım ve uçuşa elverişliliği ile verilecek hava trafik hizmetlerinin esasları yer alıyor.
Ayrıca İHA0’da tescil ve pilot lisansı zorunluluğu bulunmazken kategori büyüdükçe tescil, onay, eğitim-bakım gibi maddeler zorunlu kılınıyor. Taslakta uçuşa yasak bölgeler de var. İHA’lar kalkış ağırlıklarına göre de 4 ayrı sınıfa ayrılıyor. 500 gram-4 kg arasında olanlar İHA0, 4 kg-25 kg aralığında olanlar İHA1, 25 kg-150 kg arasında olanlar ise İHA3, 150 kg ve üzeri de İHA 4 sınıfına giriyor. Türkiye’de daha çok İHA0 ve İHA1 satışı gerçekleşiyor.
Havada kalış süresine dikkat
- Drone’lar, uzaktan kontrol edilen, pilotsuz hava aracı olarak tanımlanıyor. Türkçesiyle insansız hava araçlarını ilk olarak savunma sanayinde gördük. Daha sonra farklı alanlarda kullanımları yaygınlaştı.
- Bu alanda pek çok marka üretim yapıyor. Parrot ve DJI, en çok tercih edilen markalar. Çin menşeli DJI markası biraz öne çıkıyor. Çinli üreticilerin bu alanda hakimiyetleri bulunuyor.
- Türk markalardan bu alandaki üretimleri daha çok askeri kullanıma yönelik. Baykar ve Tusaş’ı bu alanda görüyoruz. Pek çok üniversite ve teknoloji firması da yerli İHA’lar üzerinde çalışıyor.
- İHA alacakların dikkat etmesi gereken en önemli konu öncelikle ne amaçlı alacaklarına karar vermeleri. Havada kalış süresine dikkat etmeleri öneriliyor. Şu anda piyasada olan drone’ların çoğu şarjlı pille çalışıyor. Kısa sürede şarjı bitip uzun sürede şarj olan cihazlar tercih edilmemesi öneriliyor. Yedek parça ve servis hizmetine de dikkat edilmesi gerekiyor.
Hanife Baş-Milliyet
