Altı gün boyunca dünya ekonomisine yön veren dev şirketlerin 200’den fazla CEO ve üst düzey yöneticileri ile ekonomi bakanlarını İstanbul’a taşıyan 157 uçağın toplam değeri ise tam 2 milyar dolar.
Park yeri sıkıntısı
Atatürk Havalimanı’nda özel uçakların kullandığı ve Batı 4 olarak adlandırılan apronda, yoğun trafik nedeniyle park yeri sıkıntısı yaşandı. Fiyatları 8-45 milyon dolar arasında değişen iş jetlerinden bazıları parçalanmak için mahkeme kararı bekleyen hurda uçakların önüne çekilmek zorunda kalındı. Uçaklar Atatürk Havalimanı’nda kaldığı süre boyunca özel güvenlik 24 saat nöbet tuttu.
Ultra uzun menzilli
Aralarında Gulfstream G550, Bombardier Global Express, Dassault Falcon 7X gibi fiyatı 40 milyon doların üzerinde ultra uzun menzilli özel jetlerin de bulunduğu uçaklar yer hizmetleri, güvenlik, ikram, yakıt için uçak başına ortalama 5-10 bin Euro arasında ücret ödedi. Uçaktan inen iş adamları, Atatürk Havalimanı terminal işletmecisi TAV’ın Genel Havacılık Terminalini’ni kullanarak pasaport ve gümrük işlemlerini tamamladı. Bazı şirketlere ait uçaklar birden fazla uçuş yaparak yönetim kurullarını taşıdı. Yöneticileri dünyanın farklı noktalarından İstanbul’a getiren özel jetlerden bir kısmı ise şirketin diğer uçuşlarını yapmak üzere havalimanında kalmadan yoluna devam etti.
Park pozisyonu palavraymış
Ekonomik krizin başlamasından hemen sonra uluslararası şirketlerin çoğunda hemen özel uçakların satışa çıkarıldığı ya da park pozisyonunda tutularak kullanılmadığı söylentileri yaygınlaşmıştı. Ama krizde özel uçak kullanmama modası çabuk geçti. Kimi büyük şirket uçağını satmak istediğini açıklarken, çoğunun satmadığı da böylece ortaya çıktı. Uluslararası iş yapan bir çok şirkette ise “Aslında uçağımızı satacaktık ama piyasa çok kötü olduğu için satamadık” diye bir manevra tezgahlandı.
Dünyada 16 bin 257 özel uçak kullanımda
DÜNYADA büyük şirketlerin çoğunun özel uçaklarını satmadıkları, ekonomik kriz fırtınasının yavaşlamasından hemen sonra uçaklarını hangarlardan çıkararak yeniden kullanmaya başladıkları görülüyor. Dünyada halen 16 bin 257 adet uçmakta olan iş jeti yani özel uçak bulunuyor. Bu uçaklardan yüzde 68’i büyük şirketlere ait. Yapılan araştırmalara göre büyük şirketlerin özel uçaklarından yüzde 95’inin el değiştirmediği ve halen uçmakta olduğu tespit edildi. İstanbul Atatürk HavalimanıGenel Havacılık Terminali önündeki apronlara park eden uçakların sayısal çokluğu da bu durumu bir kez daha belgeledi.
Hurda uçaklar geliri düşürdü
Atatürk Havalimanı Genel Havacılık hangarları bölgesindeki hurda-hacizli yolcu uçakları yüzünden iş jetlerinin park etmelerinde zorluklar yaşandı. Devlet Hava Meydanları İşletmesi’nin de (DHMİ) alacağı olduğu için bir türlü kaldırılmayan uçaklar çirkin görünümleri ile Atatürk Havalimanı’nın da prestijini düşürüyor. Haciz uygulanan ama park ettikleri her gün için devlete para ödemesi gereken uçaklarla ilgili olarak hiçbir işlem yapılmaması DHMİ’ye de zarara uğratıyor. Bir daha asla uçması mümkün olmayan uçakların kesilerek havalimanı apron sahalarından çıkarılması gerekirken hala Genel Havacılık Terminal bölgesinde tutulmaları nedeniyle doğan zarar da her gün büyüyor. İstanbul’daki büyük toplantılarda gelen özel uçak sayısındaki artışa karşın park yerlerindeki hurda uçakların işgali nedeniyle doğan zararın son beş yılda milyonlarca doları bulduğu belirtiliyor.
Tolga ÖZBEK-Hürriyet