Kasım 1902: Fransız Mühendis Henri Julliot “Lebaudy No:1” ismiyle sevk edilebilir hava aracı yaptı. 57 metre uzunluk, 9,7 metre en geniş çap, 2.547m³ gaz hacmindeki balonun tabanını çelikten üretmişti. 35BB gücünde Daimler benzinli motoru, balonun her iki yanında bulunan pervaneleri döndürüyordu. 13 Kasımda ilk uçuşunu yaptı. Temmuz 1903'e kadar çeşitli uçuş yapmış, mesafe rekorlarını kırmıştı. Son inişinde hava aracı kırılınca “Lebaudy No:2” ismiyle yeniden üretmişti.

1905: *Fransız mühendis Henri Julliot “Lebaudy No:2” havada 6 saat 38 dakika kalarak 203 km yol kat etmişti. Bu araç daha sonra Fransız ordusunca alınmış ve 1909 yılına kadar görev yapmıştı.

            * Fransız Paul-Pierre Lebaudy kardeşler yeni geliştirdikleri sevk edilebilir hava aracını “La Jaune-II” ismiyle üretmişlerdi. Bu dizayn 1930'lara kadar Fransız ve İtalyan havacıları tarafından kullanılmıştı. Yine aynı modelin daha da geliştirilmiş versiyonu Fransız ordusu için üretilmişti.

            *Graf von Zeppelin, LZ-2 isimli 126 metre uzunluk, 11 metre en geniş çap, 10.400m³ gaz kapasiteli ikinci zeplinini üretmişti. 85BB gücünde iki motoru itki sağlıyordu. 30 Kasımdaki ilk uçuşunda motor arızası nedeniyle Costance gölüne düşmüştü. Ancak emniyetle kıyıya çekilip tamir edildikten sonra 17 Ocak 1906'da yeniden test uçuşuna çıkmıştı. 32 kilometre sonra motor arızası nedeniyle tekrar yere düşüp parçalanmıştı.

1906: *Alman August von Parseval, yarı-sert gövdeli ancak aracın boyutlarını küçülterek her yere inebilen, daha pratik Parseval-1 adında yeni bir sevk edilebilir hava aracı yapmıştı. Model çok tutulmuş, başta Alman ordusu olmak üzere, Rusya, Avusturya-Macaristan ve Japonya ordularına satılmıştı. 1909-1919 yılları arasında kendi adıyla anılan 22 kontrol edilebilir balon üretmişti. Daha sonra hem 1.Dünya savaşı sonucu Almanya’ya uygulanan yaptırımlar hem de Zeppelin’in rekabeti karşısında üretimi durmuştu…

           *Graf von Zeppelin yeni hava aracı yapabilmek için Alman ulusundan yardım istedi: Kısıtlı yardım paralarıyla yeniden faaliyete geçti. LZ-2 isimli zeplinin tamirini tamamladı. Araç, geliştirilmiş ön arka aerodinamik kumanda yüzeyleri ile ilginçti. 17 Aralıkta test uçuşunda motorlarından biri durup, sert hava koşullarında zorlukla yere indikten sonra parçalanmıştı. Bu uçuşunda 32 kilometre yol kat edebilmişti. Azmini kaybetmeyen Zeppelin yardımcısı Dr. Eckener ile bu kez üçüncüsünü daha geliştirerek LZ-3 ismiyle aynı yıl tamamladılar. 9 Ekimdeki test uçuşunda iki saat 17 dakika uçarken 110 kilometrelik mesafe sonunda emniyetle kalktığı noktaya geri dönmüştü…

 1907: *Graf von Zeppelin ve ekibi, LZ-3 numaralı hava gemisiyle birkaç test uçuşundan sonra 8 saat havada kalırken, 50km/h hıza ulaşmıştı. Aralık ayında çıkan fırtına hangardaki LZ-3 ü hasarlamasına rağmen hava aracının performansından etkilenen ordu 24 saat uçabilme şartıyla askeri amaçlar için üretilmesini sipariş ettiler.

           *Askeri tarihçiler Almanya’da askeri havacılığın orduya ilk zeplin alınmasıyla başladığını kabul etmektedirler.

 1908: *Almanlar, M-1 diye adlandırdıkları 74 metre uzunluk, 12 metre en geniş çapı ve 5.200m³ gaz hacimli kumanda edilebilir balonu uçurdular. Yarı sert üretim tekniğiyle yapılan balonu, iki adet 75BB gücündeki benzinli motorları yine iki adet pervaneyi çalıştırıyordu. Temmuz 1908'de kaza geçiren M-1 hava gemisi tamirinden sonra Eylül 1908'de tekrar uçuşlarına başladı. Hava aracı hiç inmeden 30 kilometre lik seyrüseferi 13 saatte tamamlamıştı. Ancak Kasım ayında tekrar kaza geçirdi. Bu kazanın ardından daha da geliştirilerek M-II, M-III, M-IV ve M-V isimli dört adet daha yapılmıştı. Örneğin M-V aracının iki ayrı kumanda sepeti (sandalı) ve 400BB gücünde motorları vardı.

           *Graf von Zeppelin ekibiyle, LZ-4 isimli 136 metre uzunluk, 11.3 metre en geniş yarıçap, 15.000m³ gaz hacmi ve 110BB gücünde iki motorlu aracı ürettiler. Gövdenin alt ortasında iki ayrı yolcu kabini vardı. 4 Ağustosta çıkan fırtınada araç hiç uçmadan parçalandı. Bu kez ordu için LZ-5 isimli zeplin ordu için üretildi. Kış aylarında Alp dağları üzerinde 12 saat aralıksız uçarak daha zorlu koşullarda denenmişti. Ağustos ayında da 24 saatlik kesintisiz uçuş denemesi yapılmıştı. Ancak önce motor arızası, ardından yangın nedeniyle deneme uçuşu başarısızlığa uğramıştı. Tekrar Alman ulusunun yardımına başvuruldu. Toplanan yardım parasıyla Graf von Zeppelin Costance Gölü kıyısındaki tesislerini geliştirerek yeni bir şirket kurdu.

                       *A.B.D ordusunun kumanda edilebilir balonu “Signal Corps1”ismiyle uçmuştu. Aracın iki kişilik ekibinden Glenn Curtiss daha sonra uçak üretiminde yoğunlaşacaktı.

1909: *Muriel Liliah Matters isimli Avustralya doğumlu İngiliz kadın, bir hava gemisi kiralayıp balon kısmına “Votes for Women” (Kadınlara oy hakkı) yazdırmıştı. Bu araçla Londra’da Parlamentonun açılışında üzerinde uçmayı istemesine rağmen ters rüzgârlar nedeniyle hedefine tam olarak ulaşamamıştı. Ancak kamuoyunun dikkatini ve ardından desteğini çekerek eyleminde başarılı olmuştu.

Muriel Liliah Matters’ın “Votes for women” logolu hava aracı

             *Yeni üretilen zeplin 29 Mayıs uçuşunda 37 saat 40 dakika havada kalırken 970 kilometre uçarak rekor kırmıştı. Daha sonraları ordunun siparişi zeplinler Berlin Tempelholf meydanına uçarak teslim edilmişti. Bu arada kontrol edilebilir hava aracı Alman halkı arasında “zeplin” olarak anıldığı için jargon olarak hepsine zeplin denilecekti.

             *16 Kasımda Frankfurt’ta kurulan DELAG (Deutsche Luftschiffahrts-Aktien = German Airship Transportation Corporation Ltd.), şirketi dünyada ilk ticari zeplin siparişini vermişti. Kurucusu Ferdinand von Zeppelin olan DELAG, dünyada ilk kez kurulan havayoluyla (zeplin ve uçakla) yolcu taşıma şirketi olup, 1935'de faaliyetine son vermişti.

 1910: *Graf von Zeppelin yolcu taşımacılığı için yeni siparişi tamamlamıştı. 50km/h sürate sahip zeplin, 20 yolcu taşıyacak şekilde ayrı salonları, lokantası ve kamaralarıyla üretilmişti. 20 saat havada kalabilen zepline “Dauchland” ismi verilmişti. İlk uçuşunda uzun süre fırtınada kalan araç, motor arızası olunca yere düşerek parçalanırken kazada ölen olmamıştı. Katı gövdeli zeplin kazalarında hiç can kaybı olmaması o sıralarda hızla gelişen uçaklar karşısında halkın gözünde ayrı bir avantaj ve güvene sahip olmuştu.

         *Kısa zamanda yolcu taşımacılığı için yeni bir zeplin LZ-8, “Dauchland-II” ismiyle tamamlanarak servise girmişti. Yeni yapılan zeplin bu kez önde bir, arkada iki adet 145BB gücünde motorlarla donatılmıştı. Yolcu konforu olarak önceki modelle aynıydı. 22 Haziran günü (Bazı kaynaklarda bu uçuşun tarihi olarak 16 Ekim 1909 geçmektedir!) Deutsche-Luftschiffarts AG şirketi ilk kez parayla havadan yolcu taşımasını yapmıştı. Frankfurt-Duesseldorf arasında uçuş yapılırken yirmi yolcunun her biri 200 mark ödemişti. 1900-1914 yılları arasında 1.600 uçuşta 40 binden fazla yolcu taşınmıştı.

         * Zepline (ve balona) telsiz-telgraf sistemi ilk kez monte edilmişti. Daha sonraları geliştirilip gece ve kötü hava koşullarında kestirme usulüyle yönü bulma ve seyrüsefer özellikleri de eklenmişti.

         *Amerikalı havacılar okyanusu geçmek için “America” isimli kumanda edilebilir balonla New Jersey’den havalanmışlardı. Motorları arızalanınca denize düşmüşlerdi. Ekip üç gün sonra kurtarılmıştı.

       1911: *Alman Luftschiffbau Schütte-Lanz isimli şirket daha sonra gemi mühendisi Karl Lanz’ı bünyesine katarak zeplinlere rakip olmaya çalıştılar. İlk kontrol edilebilir modelini yıl içinde SL-1 ismiyle ürettiler: 128 metre uzunluğunda, toplam 540BB gücünde iki motoru 61km/h sürat sağlıyordu. Gövdesi fırınlanmış kontrplak kirişlerden üretildiği için daha hafifti. SL-2 adıyla ürettikleri modelde bu kez dört motorla hareket sağlanıyordu. En önemli özelliği araçta ahşap, kontrplak ve alüminyum profiller kullanmışlardı. Uçuş performansı zeplinlerden daha iyi olmasına rağmen suya karşı zayıf olmasından ötürü çok başarı gösterememişti. I.Dünya savaşının sonuna kadar askeri ve sivil amaçlı hava araçları ürettiler. En son ürettikleri SL-22 numaralıydı

                         *Mayıs ayında “Dauchland-II” geçirdiği yer kazasından sonra yeniden tamirden geçirilip servise girmişti.

                         *15Temmuzda “Schwaben” adıyla yine ticari uçuş için üretilen diğer bir zeplin, 11 ayda 218 uçuşta toplam 1553 yolcu taşımıştı.

Devam edecek...