22 Ekim 1797 tarihinde öncü balonculardan Fransız asıllı André-Jacques Garnerin, ilk başarılı paraşüt atlayışını balondan yapmıştı. Kullandığı malzeme ve paraşüt modeli günümüzdekilerden çok faklıydı. Eşi Jeanne Genevieve Garnerin ise 12 Ekim 1799 tarihinde 3.000’≈ 914m yükseklikte yine sıcak hava balonundan atlayarak "ilk kadın paraşütçü" unvanını kazanmıştı. O yıllarda henüz uçak vb. hava araçları keşfedilmediği için karı koca Garnierin’ler ilk ve takip eden diğer paraşütle atlayışlarını sıcak hava balonlarından yapmışlardı.
Karıkoca Garnerin’leri gösteren bir litograf
****
9 Ocak 1914’te Georgia Ann Broadwick, Los Angeles’te 2.000’≈607m yükseklikte bir uçaktan paraşütle atlayan ilk kadın paraşütçü olarak havacılık tarihine geçmişti…
Nisan 1893’te Kuzey Carolina’da ailenin üçüncü kızı olarak doğmuştu. Henüz oniki yaşındayken ilk evliliğini yapmış, bir de kızı olmuştu. Daha sonra boşanan Georgia Ann, 1912’de bir başkasıyla evlenip dört yıl sonra ondan da boşanmıştı. 1916’da bu kez Harry Brown ile üçüncü evliliğini yapmış ancak eşini 1930’da kaybetmişti…
1908 yılında Georgia Ann, eyalet fuarında Charles Broadwick’in “Broadwick ve Ünlü Fransız Havacıları” grubunun sıcak hava balonuyla yaptığı gösteriyi izleyip hayran kalmıştı. Hemen ardından büyük hevesle ekibe katılmıştı. İlk atlayışını 28 Aralık 1908’de henüz 15 yaşındayken, Charles Broadwick’in tasarımı sırt tipi ipek paraşütle, balondan yapmıştı. Kısa zamanda gösterinin yıldızı olmuş, Amerika’da merak ve heyecanla paraşüt atlayışları izlenmeye başlamıştı. Bu arada Charles Broadwick onu yasal evlat edindiği için uzun yıllar onun soyadını kullanmıştı. Ayrıca küçük boyundan ötürü kendisine “Tiny: Minik” lakabı takılmış ve hep öyle anılmıştı. Zira erişkinliğinde bile boyu 1.5m, ağırlığı 36 kg civarındaydı. Yıllar sonra verdiği bir röportajda Charles Broadwick’in gösteri amacıyla kendisine fırfırlı, volanlı, kurdeleli ve tuhaf boneli atlayış kıyafetleri giydirmesinden hiç hoşlanmadığını söylemişti.
21 Mayıs 1910’da Tennessee’de bir atlayışında şiddetli rüzgârın etkisiyle sürüklenip 12 katlı binanın tepesine çarpmış, akabinde çatıdan kayarak yere düşüp kırıklarla birlikte ağır yaralanmıştı. Ayrıca kariyerinde bir kez hareketli tren vagonun üzerine inmiş, bir seferinde yel değirmenin kanatlarına, bir kez de yüksek gerilim hatlarına dolanmıştı. Ayrıca birkaç kez kemiklerini kırması ve bir defa omuzunun çıkmasına rağmen paraşütle atlayış hevesini hiç kaybetmemişti.
Georgia Ann sırt paraşütüyle
9 Ocak 1914’te uçaktan paraşütle ilk atlayışını yaparken kanat altından firar kenarına tutturulmuş bir tür trapez benzeri salıncaklı koltuğa oturmuştu. Paraşütü ise bu düzeneğin üstündeki bir rafa, katlı bir şekilde yerleştirilmişti. Atlayış noktasına gelince salıncaklı koltuğun yanındaki kolu çekerek kendisinin serbest düşmesini izin verecek şekilde oturağı açılarak atlayışına başlamıştı. Uçakta Los Angeles Times gazetesinin muhabiri Bonnie Glessner de bulunmuş ve 10 Ocak 1914 tarihli nüshasında uçuş ve atlayışı ayrıntılı haber olarak geçmişti.
1914 yılında Michigan gölüne paraşütle atlamış ve yine havacılık tarihine deniz uçağından atlayarak suya iniş yapan ilk kadın olarak geçmişti.
ABD ordusunun hava birlikleri başlangıçta paraşütle atlama konusunda şüpheli ve çekimser idi. Georgia Ann 1914 yılında ordunun talebi üzerine paraşütlerin nasıl kullanılacağı ve atlayışlar yapılacağı konusunda öncü gösteriler yapmış, ardından eğitmen olarak görev üstlenmişti. Bu da ABD ordu tarihinde bir ilk olarak kayda geçmişti.
Georgia Ann, Glenn Martin-T tipi uçaktan paraşütle atlayış salıncağında
ABD ordusuna gösteri-deneme atlayışlarının dördüncüsünde paraşütü açan uçağa bağlı sabit ip, uçağın kuyruğuna dolaşıp tehlike yaratmıştı. Bunun üzerine kendisi uçağa bağlı ipi havada bıçakla kesip, uçaktan ayrıldıktan sonra da ipi çekerek paraşütünü kendisi açmıştı. Böylelikle “serbest düşüş” stilinde ilk denemeyi yaparak başarılı olmuş ve havacılık tarihine yine ilk kadın olarak geçmişti. Bu deneme daha sonra “ripcord; kopartma kordonu” denilen, paraşütü açma düzeneğinin geliştirilip uygulanarak pilotların uçaktan ayrıldıktan sonra, paraşütü kendilerinin açmasıyla emniyetle yere inmelerine olanak sağlamıştı.
1922’de henüz 29 yaşındayken ayak bileklerindeki sorunlar nedeniyle son atlayışını yaparak paraşütçülüğü bırakmıştı. Kariyerinde toplam 1100’den fazla atlayış yapmıştı. 25 Ağustos 1978’de California’da ölmüştü. Pilot olmamasına rağmen Amerika’da bulunan “Early Birds of Aviation” derneğinin çok az kadın üyesinden birisi seçilmişti…
Faydalanılan Kaynaklar:
*www.thisdayinaviation.com
*www.asomf.org
*www.airandspace.si.edu
*www.ncpedia.org
*www.en.wikipedia.org