iga-2024-3
Airkule
Unifree-2019
HAVACILIK HABERLERİ RÖPORTAJ TÜRKİYE'DEN DÜNYADAN VİDEOLAR SEYAHAT ROTASI
Pegasus-2024
   
  Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç [email protected]  
BANA BİR ŞEY OLMAZ SENDROMU
1 Ağustos 2016 Pazartesi

Superman’ın göğsünden mermilerin sekmesi, Akhille’in topuğundan başka yerine ok işlememesi gibi masalsı örnekler, insanların bilinçaltında az veya çok bir yaralanmazlık / incinmezlik düşünüşünün (invulnerability, invincibility) bulunduğunu; bunun da masallara, çizgi romanlara ve filmlere yansımakta olduğunu gösterir.

       Bazı bilgisayar oyunlarında Tanrı moduna giren kişiler, başlarına gelen tüm felâketlerden ölmeden çıkar. James Bond, Temel Reis, Terminator, Roger Rabbit, Batman, Kriptions, Hulk gibi çağdaş fantazya kahramanları bu yönleriyle bezenip topluma sunulmuştur. Önemli olan sunulması değildir, (çünkü tüketim ve kâr amacıyla binlerce başka sunumlar da yapılıyor) önemli olan hangilerinin insanların bilinçaltlarında bir karşılık bulduğu ve benimsendiğidir. Kendisine kötü bir şeyler olmayacağı, ‘sanki hiç ölmeyeceği’ düşüncesini bilinçaltında taşıyan (öyle olmasını arzu edip buna da inanan) kişilerin bu tür hikâyelerin kahramanlarıyla özdeşleşme eğilimleri vardır. Özellikle narsistik eğilimi olan insanlarda tehlikeli durumlardan yaralanmadan çıkmak, içlerinde bir yerleri okşar, keyif ve mutluluk hissi verir. Bu kişiler böyle çizgi roman, film ve öykülerin müşterisi olurlar; orada kendilerini bulurlar. Bu inancın mottosu ‘Bana bir şey olmaz’dır. (It won’t happen to me.)

Ölümcül durumlardan sağ kurtulan bazı insanların sihirli bir yaralanmazlık / yenilmezlik inancına kapıldıkları, bu nedenle de sonra karşılaştıkları riskli durumlara gözü kara biçimde atıldıkları gözlenmiştir. 2. Dünya Savaşında İngiliz Hava K. (RAF) pilotları, ‘kendilerinin seçilmiş kişiler ve ilâhi koruma altında olduklarına’ inanmakta; morallerini yüksek tutmak için de, ‘Bana bir şey olmaz’ diye düşünmekteydiler. Ünlü yazar W. Saroyan’ın ölmek üzereyken söylemiş olduğu, ‘Herkes ölecek, ama ben hep Tanrının benim için bir istisna yapabileceğine inanmıştım’ sözleri, bu durumun filozoflar için bile geçerli olduğunun kanıtıdır.

Asla batmayacağı lanse edilen Titanik gemisinin kaptanına (15 Nisan 1912 gecesi, daha ilk seferinde) gemisinin bir buzdağına çarparak 3 saatte batacağı söylenseydi buna asla inanamazdı. Dünyanın en modern, büyük ve mükemmel yolcu gemisinin kaptanı, bu abartılı özgüven içinde iken bir dizi tehlikeli gelişmeler olmaktaydı. Buzdağı uyarıları aynı özgüven içindeki ekip tarafından kaptana ulaştırılmamıştı. Zaten gözcülere dürbün verilmemişti; gemide kırmızı yardım fişeği ve herkese yetecek kadar filika da yoktu… Buzdağına çarparak parçalanan gemiden çıkamayan veya soğuk denize düşen 1.517 kişi donarak ve boğularak öldü...

            Riskli işler yapan insanların, tehlike duyumlarını azaltan bilinçdışı mekanizmalardan birisi inkâr’dır (denial). ‘Uçuş sanıldığı kadar tehlikeli değil, uçuş riskleri beni etkilemez’ gibi söylemler, bilinçdışı incinmezlik hisleriyle ilgilidir. Uçağın teknolojik üstünlüklerine ve güvenlik sistemlerine fazlaca inananlarda, kendi beceri ve tecrübelerine gereğinden çok güvenenlerde bu his sıkça görülür ve popüler kültürde İkarus veya Titanik Sendromu olarak da bilinir. (İkarus, kanat kuşanıp Girit adasından uçarak kaçarken, babasının uyarılarına aldırmayarak çok yükselmiş ve sonra Ege Denizine düşmüştü.) Gerçeğin çarpıtılmış biçimindeki bir aşırı güven düşüncesine kapılmak pozitif illüzyondur; bir çeşit devekuşu yaklaşımıdır... Bunun bir savunma mekanizması olarak toplumlarda %43 gibi oldukça yaygın bir oranda kullanıldığı ileri sürülmüştür. Ohio’da üniversite öğrencileri arasında yapılan başka bir çalışmada da, öğrencilerin %93’ü başkalarından daha iyi araba kullanabildiklerini iddia etmiştir. ‘Bana bir şey olmaz’cılar, sanki bütün kaza ve kötülüklerin başkalarının başına geleceği, yanlış düşüncesi içindedirler. Bu düşünce, davranışlara sıkça yansımaya başladığında veya sığınılan bir ilke haline geldiğinde tehlike çanları çalıyor demektir. Kendinden memnuniyet, durumundan kaygı duymama fazla iyimser ve nikbin psikolojinin verdiği rahatlık (complacency) içinde iken dikkat ve uyanıklıktaki azalma ve umursamazlıktaki artış (kedidir kedi! tutumu), kaza riskini arttırabilir.

Sağlıklı yaralanmazlık-incinmezlik düşüncesi: İncinmezlik hissinin makul ölçüsü de olabilir ve biraz da gereklidir. İnsanların kısacık ömürlerini ölüm, hastalık ve kaza düşünceleriyle fazlaca gölgelemeden yaşamalarında veya gerçekten riskli işlerle uğraşanların korku ve endişelerini yatıştırmakta işe yarayabilir. Ancak bu sahte ve tehlikeli iyimserliği abartanlarda, aşırı bir özgüven nedeniyle görünür tehlikeleri inkâr etme tutumu gelişir ve bu noktadan itibaren sağlıksız düşüncenin tehlikeli sularına girilir. Kendisini yaralanmalara ve ölüme karşı bağışık sanan kişi kolayca risk alır, felâketlerin kenarında gezinmeye başlar. Bu tutum havacılıkta maço, kontrfobik ve impulsif pilotlarda oldukça sık görülür. Ancak ‘bana bir şey olmaz’ düşüncesini sadece pilotlarla sınırlı tutmak ve yalnızca onları uyarmak yetmez. Yer teknik ekiplerinin, hava trafik kontrolörlerinin ve kabin ekiplerinin içinde de böylesi takıntıları olan insanlar olabilir ve onların benzer tutumları da ciddi kazaların açık veya gizli kalmış sebeplerinin hazırlayıcısı olabilir… 


E-posta   Facebook   Twitter     Yazdır   Önceki sayfa   Sayfa başına git  
YORUMLAR    Toplam 3 yorum var, 3 adet görüntüleniyor. Onay bekleyen yorum yok.
 

Küfür, hakaret içeren; dil, din, ırk ayrımı yapan; yasalara aykırı ifade ve beyanda bulunan ve tamamı büyük harflerle yazılan yorumlar yayınlanmayacaktır.
Neleri kabul ediyorum: IP adresimin kaydedileceğini, adli makamlarca istenmesi durumunda ip adresimin yetkililerle paylaşılacağını, yazılan yorumların sorumluluğunun tarafıma ait olduğunu, yazımın, yetkililerce, fikrim sorulmaksızın yayından kaldırılabileceğini bu siteye girdiğim andan itibaren kabul etmiş sayılırım.
 
 
   
 
Hasan Fehmi Töre
6 Ağustos 2016 Cumartesi 16:45
Çok yerinde ve iyi bir zamanlama ile yazılmış güzel bir makale. Havacılık örneklerini yaygın olarak güncel olaylara da rahatça uygulanabilir, çok güzel.
Katılıyorum  Katılmıyorum  
Puan verilmemiş
Bilgin Timuralp
5 Ağustos 2016 Cuma 10:21
Bastım. Evde okuyacağım.
Katılıyorum  Katılmıyorum  
Puan verilmemiş
Faruk Sayılır
1 Ağustos 2016 Pazartesi 11:35
Sevgili Hocam, çok teşekkürler. İlminizden yararlanma fırsatı, bizim için bir şans, havacılık mesleğinde çok önemli bir yer tutan bu durum; özellikle pilotların, giderek kitap defter ve dolayısıyla ilimden uzaklaşmalarına neden olup çok tehlikeli bir hal alıyor. Diğer taraftan, ülke üzerinde büyük tasarruflara yetkilendirilmiş bazı lider pozisyonundaki kişilerin olası cinnet durumlarıyla devletin ve milletin yok oluşana kadar varan tehlikelere neden olabiliyor. Türkiye, işte tam bu noktada çok zor günler geçiriyor.
Katılıyorum  Katılmıyorum  
Puan verilmemiş
 
FACEBOOK YORUM Yorumlarınızı Facebook hesabınız üzerinden yapın hemen onaylansın...
İbrahim Köktener
PEGASUS’UN FARKI
İbrahim Köktener
Engin Aksüt
KOKPİTTE TEK PİLOT
Engin Aksüt
Osman Gazi Baykal
HAVACILIK ŞİİRLERİ-III
Osman Gazi Baykal
Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç
HAVACILIKTA YAPAY ZEKÂLAR
Prof. Dr. Muzaffer Çetingüç
Tuğba İncel
GERMANWINGS KAZASI DAVASI SÜRÜYOR
Tuğba İncel
Faruk Sayılır
UCUZ HAYATLAR
Faruk Sayılır
ÇOK OKUNANLAR
  FOTO GALERİ
SİNGAPUR AIRSHOW-2020

SİNGAPUR AIRSHOW-2020

  VİDEO GALERİ
ENGELLERİN AŞILDIĞI HAVALİMANI

ENGELLERİN AŞILDIĞI HAVALİMANI

  GÜNÜN MANŞETLERİ
 
KAÇAK ALTIN OPERASYONU
İGA'DA ÜCRETSİZ İNTERNET İŞ BİRLİĞİ
KOALİSYONUN İLK HAVAYOLU
KAR ALTINDA KORE
İFLAS EDİYORLAR
İSG CEO'SU İSTİFA ETTİ
THY'DE SEFER İPTALİ
İGA'DA 'ELBİSE-İ HÜMAYUN'
THY'DE 'YÜZ TANIMA' SİSTEMİ
CARGOJET UÇAĞI PİSTTEN ÇIKTI
 
  UÇUŞ BİLGİLERİ
İç Hatlar Dış Hatlar
Geliş Gidiş Geliş Gidiş
  İstanbul Havalimanı
  Sabiha Gökçen
  Ankara
  Antalya
  HAVA DURUMU
  İstanbul
Cuma Cumartesi Pazar
24 / 28 °C 24 / 30 °C 23 / 29 °C
  ARŞİV
 
   
 
 
UNUTMAYACAĞIZ...
 
Onur Güntürkün
 
 
UNUTMAYACAĞIZ…
 
Ünal Başusta

  •Künye
  •İletişim
  •Havacılık Haberleri
  •Röportaj
  •Türkiye'den
  •Dünyadan
  •Seyahat Rotası
  •Havacılık
  •Uçuş Eğitim
  •Havalimanları
  •Göklere Veda
  •Havacılık Emekçileri
  •Havacılık
  •Reklam Videoları
  •Röportaj
  •Video Haber
  •Airbus
  •Airbus
  •turist
  •30 Ağustos Zafer Bayramı
  •işsizlik