THY Genel Müdürü Temel Kotil Posta Gazetesinden Çağrı Bilgin’in üçüncü havalimanı ve THY ile ilgili sorularını yanıtladı.
Havacılığın ekseni kayıyor
Dünya havacılığı ne durumda?
Dünya havacılığının bu yılı 3.1 milyar yolcu ve kargoyla birlikte 771 milyar dolar ciroyla kapatacağı tahmin ediliyor. Dünya havacılık trafiğinin yüzde 16.2'si Kuzey Amerika'da, yüzde 8.6'sı Avrupa'da, yüzde 17.6'sı Asya'da akıyor. 30 yıl sonra bu 771 milyar dolarlık ciro 3 katına çıkacak. Bu, tamamen eksen kaymasıyla olacak, işte bu noktada İstanbul'un önemi artacak.
Eksen kayması ne demek?
Dünya nüfusu yılda binde 9 büyüyor. Dünya havacılığı ise yüzde 4.7 büyüyor. 30 yıl sonrayı hesaplarsak bu sayı 3 kat artıyor. 30 yıl, çok uzun bir süre değil. 3 kat demek yeni 6 milyar yolcu daha demek. Bu yolcular ise Ortadoğu ve Kuzey Afrika'dan çıkacak. Yani 30 yıl sonra dünya havacılık trafiğinin ağırlık merkezi bu bölge oluyor. Bir daha da kaymıyor, duruyor.
Bu, Türkiye için ne anlama geliyor?
İstanbul'a üçüncü havalimanı yapılacak. Bir aktarmayla herkesin ihtiyacı giderilecek. Yani işin büyüğünü İstanbul alacak. Çünkü ağırlık merkezi bu bölgeye kaydığı için, Türkiye bu trafiğin yüzde 90'ını alacak. Avrupa niye büyük havalimanı yapamıyor? Çünkü ağırlık merkezi buraya kaçıyor. Verimsiz olur.
Biraz daha açar mısınız?
Dünyada ekonomik büyümeyle havayolu, yolcu büyümesine bakarsak, her zaman yolcu büyümesi önde gidiyor. 100 yıldan beri bu böyle. 2031'e kadar gelişmiş dünya ve Türkiye'siz Avrupa çok az büyüyor. Türkiyeli Avrupa ise çok hızlı. Avrupa'nın parçasıyız böyle bakmak lazım. Afrika pazarı 20 yıl sonra yüzde 340 büyüyecek. Şu andaki Avrupa'nın kendi iç pazarı kadar. Bu nedenle üçüncü havalimanı altın gibi değerli olacak. Manzara bu kadar net. Türkiye şimdiden pozisyon alıyor.
30 yıl sonra 272 milyon yolcu
Şu anda İstanbul kaç yolcu taşıyor?
İstanbul Atatürk Havalimanı geçen yıl 45 milyon yolcu taşıdı. 30 yıl sonra 272 milyon yolcu taşıyacak. Yeşilköy'ün 272 milyon yolcu taşıması mümkün mü? O zaman bu havalimanıyla bu yeni oluşan merkezde yer alamayız. Türkiye dünya havacılığındaki yolcu sayısında 9'uncu, dış hat olarak 8'nci büyük oyuncu. Uluslararası Havalimanları Konseyi'nin dataları bunlar. Saf rakamlar ve tüm dünya bu rakamlara bakıyor.
THY dış hatlarda dünya 11'incisi
Dünyada THY'nin yeri ne?
THY dış hat yolcu sayısında 11'inci, toplam yolcuda 17'nci sırada. İrlandalı Ryanair dış hat yolcu sayısında, Delta Air toplamda dünya birincisi. THY kısa zamanda tırmanacak. Air France'ı aylık yolcu sayısında geçtik. THY yüzde 0.6'lık paydan 10 yılda yüzde 1.3'e çıktı. Yani aslında dünyaya simetri geliyor. Gelişmiş ülkelerle gelişmemiş ülkeler arasındaki farklılıklar kalkıyor.
Siz bunu ne zaman fark ettiniz?
2006'da THY'nin yüzde 51'i borsaya açıldığında fark ettik. Biz o tarihte özel bir şirket olmasaydık bugünkü noktada olamazdık. Kesin garanti veriyorum olamazdı. Devlet eliyle mümkün değil.
ÇAĞRI BİLGİN - Posta