Yasak ve cezası olmasına rağmen uçak tuvaletlerinde sigara içme olaylarında artış yaşanıyor. Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'ne (SHGM) üç yılda havayolu şirketleri tarafından yolcuların güvenliğini tehlikeye atan hareketlerde bulunan 528 kuraldışı yolcu ile ilgili tutanak raporu gönderildi. Kural dışı yolcu olaylarının yüzde 73'ü yani 382'sinde etmen olay uçuş esnasında uçak tuvaletinde sigara içilmesiyken, yüzde 14'ündeki etmen olay ise fazla alkol alımından kaynaklanan saldırgan davranışlar oldu. Kuraldışı yolcuların yüzde 91.5'i erkeklerden, yüzde 8.5'i ise kadınlardan oluştu. Uçaktaki olayların yüzde 75'i düz uçuş safhasında gerçekleşti.
Türkiye'de uçuşlarda 2014-2016 yılları arasında en fazla suça sebep olan, havadayken uçak tuvaletlerinde sigara içilmesi olaylarında yaşandı.
Habertürk Haber Merkezi'nden Gökhan Artan'ın haberine göre, 528 kuraldışı yolcu raporunun tam 382'si uçak tuvaletinde sigara içen yolculardan meydana geldi. Türkiye'de havacılık emniyeti konusu ile ilgili düzenlenen 2018 yılı Havacılık Emniyeti Yönetim Sistemi (HEYS) Sempozyumunda önemli veriler paylaşıldı.
Sempozyumda özellikle Türk Hava Kurumu Üniversitesi öğretim görevlisi Perihan Çoban ve araştırma görevlisi Mert Akınet'in derlediği "Türk tescilli uçaklarda uçuş esnasında gerçekleşen kural dışı yolcu olaylarının çok boyutlu analizi" araştırması dikkat çekti. İki akademisyenin SHGM'den derlediği araştırma çok çarpıcı sonuçları ortaya çıkardı.
UÇAKTA SİGARA İÇME
2014-2016 yılları arasında Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü'ne havayolu şirketleri tarafından raporlanmış toplam 528 adet kuraldışı yolcu olay tutanak formu düzenlendi. Buna göre; 2014 yılında 124, 2015 yılında 107 ve 2016 yılında 297 olmak üzere toplam 528 kuraldışı yolcu raporu tutuldu. Yıllık ortalama 176 kuraldışı yolcu olay tutanak formu raporlandı.
Kural dışı yolcu olaylarının 382'sinde etmen olay uçuş esnasında uçak tuvaletinde sigara içilmesiyken, yüzde 14'ündeki etmen olay ise fazla alkol alımından kaynaklanan saldırgan davranışlar oldu.
Üç yılda sigara içme, kemeri bağlamamak, hakaret, sözlü taciz vb. gibi olaylarla ilgili toplam 440, ekip üyelerine veya diğer yolculara fiziksel saldırı vb. gibi olaylarla ilgili ise 65 kuraldışı yolcu raporu tutuldu.
Kuraldışı yolcu olaylarının yüzde 89'u kabin ekibinin talimatlarına uymayan, kabin ekibine sözlü veya fiziksel saldırıda bulunan yolculardan, yüzde 11'i ise yolcuların uçak içerisinde bulunan diğer yolculara sözlü veya fiziksel saldırıda bulunmalarından kaynaklandı.
KURALDIŞI YOLCULARIN YÜZDE 91.5 ERKEK
2014-2016 yılları arasında tutulan kuraldışı yolcu tutanak formlarının yüzde 91.5'i erkek yolcuların sergilemiş olduğu kuraldışı yolcu davranışı iken, kadın yolcularda bu oran yüzde 8.5'te kaldı. Olayların yüzde 15'i taksi, yüzde 4'ü kalkış, yüzde 75'i düz uçuş, yüzde 2'si alçalma, yüzde 4'ü ise alçalma safhasında gerçekleşti. 2014 yılında raporlanmış olayların yüzde 34'ü, 2015 yılında ise yüzde 13'ü, 2016 yılında ise yüzde 53'ü varış meydanı yurtdışı olan tarifeli seferlerdi.
SİGARA İÇENE BİN 717 TL CEZA
SHGM tarafından idari para cezaları yönetmeliğine göre uçuş emniyetini riske edecek şekilde hava araçlarına lazer tutmak, uçak haberleşmesine müdahale etmek ve benzeri ihlallerde bulunmanın cezası 11 bin 447 lira. Yine uyarılara rağmen taşınabilir elektronik cihazları kullanmaya devam eden, uçak içerisinde sigara içen ve kural tanımayan yolculara ise bin 717 lira ceza kesiliyor.
Güvenlik kontrol noktalarında uyarılmasına rağmen taranmaya ve elle aranmaya mukavemet gösterilmesi, güvenlik personelinin işinin yapmasının engellenmesinin cezası ise 2 bin 289 lira. İzinsiz lazer ve havai fişek gösterisi düzenlenmenin cezası da bin 717 lira.
Gökhan ARTAN-Habertürk