Türk Hava Kurumu (THK), İstanbul'da faaliyet gösteren 28 şubeden, 18 şubesinin kapısına zarar ediyor bahanesi ile kilit vurdu. Bu karar THK üyelerinde büyük şok etkisi yaratırken, yaklaşık 100 milyon TL'lik kurban derisi pazarının da cemaatlere terk edilmesinin yolu açılıyor.
THK Genel Yönetim Kurulu'nun 22 Mart 2013 tarih ve 2013/17 sayılı kararına istinaden İstanbul'da faaliyet gösteren 18 şubesi kapatıldı. Kapatılan şubeler şunlar: Adalar, Ataşehir, Avcılar, Bağcılar, Bakırköy, Başakşehir, Bayrampaşa, Büyükçekmece, Çatalca, Eyüp, Güngören, Kartal, Küçükçekmece, Sancaktepe, Şile, Tuzla, Ümraniye, Üsküdar.
Diğer illerdeki şubeler de kapatılacak mı?
18 şubede THK müfettişlerince işlem yapıldığı ve eşyaların paketlenerek genel merkeze veya kapatılmayan şubelere gönderildiği öğrenildi. Kapatılan THK şubelerinin başkanları, "kararın gerekçesinin ne olduğunun kendilerine açıklanmadığını ancak bu kararla meydanın cemaatlere terk edildiğini" söyledi.
Aydınlık, kapatma kararını THK Şubelerden Sorumlu Yönetim Müdürü Mehmet Mercan'a sordu. Kararın Genel Yönetim Kurulu tarafından alındığını belirten Mercan, "4 yıllık faaliyetleri Genel Yönetim Kurulunca değerlendirilmiş olup, gelirinin giderlerini karşılamadığı, zarar ettiği 18 şubenin kapatılmasına karar vermiştir" dedi. Mercan, benzer bir yaptırımın diğer illerde devam edilip edilemeyeceği sorusuna da "Bu konu THK Genel Yönetim Kurulunun yetkisindedir" yanıtını verdi.
Kapatılan şubelerden tepki: 'Gecen sene kar etmiştik'
Kapatılan şubelerden Çatalca Şube Başkanı Erkan Ülger, Aydınlık'a yaptığı açıklamada, kararın tamamen siyasi olduğunun altını çizerek "Zarar bahane. Mesela bizim şubemiz geçen sene kâr etti. Bu olay THK'yı küçültmenin başlangıcıdır. Kurumu alelade bir derneğe dönüştürmeye çalışıyorlar" dedi.
'En önemli gelir deriler'
Adını vermek istemeyen diğer şube başkanı ise, şunları söyledi: "THK'nın gelirinin büyük kısmı toplanan derilerden gelmektedir. Bölgemizde her sene inanılmaz bir şekilde deri toplanmaktadır. Ama şimdi alınan bu kararla deri toplama işi cemaatlere terk edildi. Bilindiği gibi THK elde ettiği gelirin yüzde 60'ını Çocuk Esirgeme Kurumu, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfı, Kızılay ve Çocuk Esirgeme Kurumuna aktarıyor. Paranın sadece yüzde 40'ı THK'ya kalıyor. İşte sorun burada başlıyor, bizim şube gelirimiz, şubenin giderleri çıkarılmadan hemen %60'ına Genel Merkez tarafından el konuluyor ve biz % 40'tan şube giderlerimizi karşılıyoruz. Gelirden, önce şube giderlerinin karşılanması ve sonra paylaşım yapılması gerekir. Buna rağmen şubemiz geçen seneyi kar ile kapattı, kararın arkasında başka niyetler var."
'Kapatma kararı zihniyetten'
Bir başka şube başkanı da THK'nın kamu yararına çalışan dernekler statüsünde olduğunu hatırlatarak, "Bu tür derneklerde kâr- zarar göz önüne alınmaz" dedi. İstanbul'da kapatılmayan şubeler içerisinde geçen seneyi zarar ile kapatan şubeler olduğunu belirten şube başkanı "Kapatılan şubelerin hemen hepsinin geçen seneyi kâr ile kapattıklarını biliyorum. Bu kapatılmanın arkasında başka zihniyet var" dedi.
Atatürk'ün emriyle kuruldu
Türk Hava Kurumu Cumhuriyet'in ilanından 16 ay sonra, 16 Şubat 1925'de Mustafa Kemal Atatürk'ün emirleriyle "Türk Tayyare Cemiyeti" adıyla kuruldu.
1935'de alınan kongre kararı ile adı Türk Hava Kurumu olan Cemiyetin kuruluş amaçları da bizzat Atatürk tarafından şu şekilde açıklandı:
-Türkiye'de havacılık sanayisini kurmak,
-Havacılığın askeri, ekonomik, sosyal ve siyasal önemini anlatmak,
-Askeri, sivil, sportif ve turistik havacılığın gelişmesini sağlamak,
-Havacılık faaliyetleri için gerekli araç ve gereçleri hazırlamak,
-Personel yetiştirmek ve uçan bir Türk Gençliği yaratmak.
Bu arada THK’ya bağlı kuruluşlar arasında, Türk Kuşu Genel Müdürlüğü, Gökşen Havacılık ve Taşımacılık A.Ş, THK Üniversitesi, Planör Uçuş Eğitim Okulu, Genel Uçuş Eğitim Okulu, Paraşüt okulu, Model Uçak Okulu bulunuyor.
100 milyonluk pazar
Cemaatlerin kurdukları vakıfların göz diktiği kurban derilerinin Türkiye'de yasal olarak tek toplayıcısı THK'ydı. Büyükbaş hayvan derileri 75, küçükbaş hayvan derileri de 14 liradan alıcı buluyor. Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı rakamlarına göre, 2012 yılında Türkiye genelinde 1 milyon 930 bin 255'i küçükbaş, 753 bin 762 de büyükbaş olmak üzere toplam 2 milyon 684 bin 17 kurban toplandı. Bu rakamlara göre, Türkiye'de geçen yıl toplam 83 milyon 555 bin 720 TL'lik deri toplandı. Kayıt altına alınmayan derilerle birlikte bu rakamın yaklaşık 100 milyon TL'yi bulduğu belirtiliyor.
İstanbul'da 10 milyon TL'lik deri pazarı
2012 verilerine göre İstanbul'da 56 bin 674 küçükbaş, 116 bin 513 de küçükbaş hayvan derisi olmak üzere toplam 173 bin 187 deri toplandı. Bu derilerin toplam değeri 9 milyon 531 bin 913 oldu.
'Şubelerin kapanması bayrağın inmesidir'
2000-2002 yılları arasında THK başkanlığı da yapmış olan Türkiye Emekli Subaylar Derneği Genel Başkanı emekli Korgeneral Erdoğan Karakuş, THK şubelerinin kapanmasına tepki gösterdi. Aydınlık'a yaptığı açıklamada Karakuş şunları söyledi: "Atatürk'ün kurmuş olduğu Türk Hava Kurumu (THK) şubelerinin kapanıyor olması beni çok üzdü. Atatürk bu kuruma o kadar önem veriyordu ki tüm toplantılarına katılıyordu. Eksikleri öğrenip hemen giderilmesini sağlıyordu. Kâr etmemek söz konusu değil. THK bayrağı ve Türk bayrağının her ilde ve ilçede dalgalanması gerekirdi. Bu ilçelerin kapanması demek bayrağın inmesi demektir. Benim başkanlık yaptığım dönemde toplam 606 şube vardı. Herhangi bir THK şubesi zarar edebilir ama birçok şubemiz kâr ediyordu. Bu kâr eden şubeler zarar eden az sayıdaki şubeyi telafi ediyordu. Zaten şubelerin çoğunluğunun kendi binası olduğu için kira da ödenmiyordu."
DERYA DERVİŞ – Aydınlık