Son 15 dakikada neler yaşandı
Tarih 1 Haziran 2009'u gösterdiğinde Fransız havayolu şirketi Air France'ın 447 numaralı Airbus 330 uçağı Atlantik Okyanusu üzerinde kayboldu. Uçakta Türk arp sanatçısı Ceren Necipoğlu ile birlikte 228 kişi hayatını kaybetti. Kazanın üzerinden 2 yıldan fazla zaman geçmesine rağmen Air France 447'nin düşme nedeni ve pilot hatası olup olmadığı konusunda tartışmalar devam ediyor.
Amerikan Popular Mechanics dergisinde Air France 447'nin düşmesinden 15 dakika önce pilot kabininde yaşananlar saniye saniye yer aldı. Kaptan pilot Marc Dubois kestirmek için kokpitten ayrıldıktan sonra iki yardımcı pilot arasındaki diyalog, uçağın düşme nedeninin "insan hatası" olduğunu çok net bir şekilde ortaya koyuyor.
Saat gece 01.36'yı gösterdiğinde Fransız uçağı Atlantik Okyanusu üzerinde tropikal fırtına sistemi içine girdi. Diğer uçakların aksine AF 447'i mürettebatı rotasını değiştirme gereği duymadı. Saat 01.50'de kokpitte elektrik sinyallerinde beklenmedik bir sorun yaşandı. Uçağın 32 yaşındaki az tecrübeli yardımcı pilotu Pierre-Cedric Bonin, "Neler oluyor" sorusunu 11 bin saatlik uçuş tecrübesine sahip kaptan pilot Marc Dubois'e yöneltti. Kaptan pilot Dubios, gök gürültülü fırtınalarda böyle durumlara rastlandığını belirtti.
Saat 02.00'da uçağın bir diğer yardımcı pilotu David Robert, dinlenmek için çıktığı kokpite geri döndü. Robert'in dönmesinden iki dakika sonrada Kaptan pilot Marc Dubois "kestirmek" için kokpitten ayrıldı. O ayrıldıktan sonraki 15 dakika içinde 216 yolcu ve 12 mürettebat yaşamını yitirdi.
İşte o son 15 dakikada Air France 447'de saniye saniye yaşananlar:
02:03:44 (Yardımcı kaptan Bonin) Tropikal bir fırtınanın içine girdik. Bakın biz hala bu tropikal fırtınanın içinde seyrediyoruz.
02:05:55: (Diğer yardımcı kaptan Robert) Evet, Arkadakileri çağır, onlara bu durumu haber ver.
Robert çağrı düğmesine bastı.
02:05:59: Evet, ben Marilyn
02:06:04: Evet, Marilyn ben ön taraftan Pierre. Dinle, iki dakika içinde gök gürültülü fırtınanın daha yoğun olduğu bir bölgeye giriyoruz. Şimdi olduğundan biraz daha fazla hareketlilik olacak. Dikkatli olmalısınız.
02:06:13: Tamam, o zaman yerlerimize otursak iyi olur.
02:06:15 (Bonin) Evet, hiç kötü bir fikir değil, Arkadaşlarına da haber ver.
02:06:18: Tamam, arkada olanlara haber veriyorum. Çok teşekkür ederim.
02:06:19: (Bonin) Fırtınanın içinden çıkar çıkmaz size haber veririm
02:06:20: Ok
Yardımcı pilotlar Bonin ve Robert dışarıdaki sıcaklığın ani değişimi üzerine konuştu ve Airbus 330 uçağının performansının Airbus 340'lara göre daha iyi olduğunu belirtti.
02:06:50 (Bonin) Anti buz sistemini devreye sokalım. Olmamasından daha iyi.
Uçak bulutların arasından geçtiğinden, pilotlar anti buz sistemini devreye sokarak, uçağın buzlanmasını önlemeye çalıştı. Buz uçağın aeurodinamik verimini düşürdüğünde bazı durumlarda düşmesine neden olabiliyor.
02.07:00 (Bonin) Sanki bulutların arasından çıkıyoruz. Her şey yolunda gibi.
GÖSTERGEDE SORUN VAR
Bu sırada yardımcı pilot Robert uçağın radar sistemini kontrol etti ve göstergenin doğru yerde olmadığını fark etti. Radar haritasını kontrol ettiğinde gök görültüsünün çok etkin olduğu bir bölgede olduklarını tespit etti.
02:08:03 (Robert) Uçağı belki biraz sola yönlendirebilirsin
02:08:05: (Bonin) Pardon, ne dedin?
02:08:07: (Robert) Uçağın yönünü biraz sola çevir. Şu anda manuel konumuna geçtik, tamam mı?
Bonin hiçbir şey söylemeden uçağın yönünü sola doğru çevirdi. Aniden elektrik transformer üzerinde bir sıvı akmaya başladı ve sıcaklık da birden yükseldi. Yardımcı pilot havalandıma sisteminde bir sorun olduğunu düşündü. Ancak Robert sıvının akma nedenin kötü hava koşulları olduğunu söyledi. Sonra 2.2 saniye içinde bir alarm sistemi devreye girerek, otomotik pilotun devre dışı olduğunu haber verdi.
02:10:06: (Bonin) Kontrol bende
02:10:07: (Robert) Tamam
MANTIK DIŞI BİR HAREKET
Son birkaç dakika içinde yaşananlardan sonra paniğe kapılan yardımcı pilot Bonin, mantık dışı bir hareket yaparak uçağın bir adım daha yükselmesi için düğmeye bastı. Bonin'in bu hareketine deneyimli pilotlar bir cevap bulamıyor. Yükselmeye başlayınca uçağın bilgisayar sistemi olumsuz yönde etkilenmeye başladı.
02:07:10 Robert: Neler oluyor?
02:10:15: (Bonin) Bu hiç iyi değil, hız göstergesi sorunlu
02:10:16: (Robert) Öyleyse hız kontrolünü kaybetti değil mi?
02:10:27: (Robert) Hıza dikkat et, hıza dikkat et.
Tüm bunlar olurken uçak yükselmeye devam ediyor.
02.10:28: (Bonin) Tamam, tamam hızı düşürüyorum.
02.10:30 (Robert) Stabilize mi?
02:10:31: Hızı düşür. Sanki daha da hızlanıyoruz. Sanki daha da hızlanıyoruz. Düşür.
02:10:35: (Bonin) Tamam Anti buz sistemi sayesinde pilot tüplerinden biri yeniden çalışmaya başladı.
02:10:36: (Robert) Hız düştü mü!
02:10:37: (Bonin) Evet işte oluyor, hız düşmeye başlıyor.
02:10:38: Harika
BİR AN DA OLSA KONTROL TEKRAR PİLOTTA
Kısa bir süreliğine de olsa yardımcı pilot Bonin uçağın kontrolünü yeniden sağladı.
02:10:41: (Bonin) Evet işte bu, yükselmeye başladık.
Ancak Bonin uçağın burnunu aşağıya doğru çeviremedi. Durumun aciliyetini anlayan Robert kaptan pilota haber vermek için çağrı düğmesine bastı.
02.10:49: (Robert) Kahretsin, O nerede?
02:10:55: (Robert) Kahretsin
02:11:06 (Robert) Kahretsin, pilot geliyor mu yoksa gelmiyor mu?
02:11:21: (Robert) Motorlar hala kontrolümüzde! Kahretsin neler oluyor? Anlamıyorum neler oluyor?
02:11:32 (Bonin) Kahretsin, uçak üzerindeki kontrolümü kaybettim. Artık uçağı kontrol edemiyorum!
KAPTAN PİLOT DEVREYE GİRİYOR
2:11:37: Sol koltuk kontrolü alıyor!
02:11:43: (Kaptan) Kahretsin ne yapıyorsunuz?
02:11:45 (Bonin) Uçağın kontrolünü kaybettik!
02:11:47: (Robert)Uçağın kontrolünü tamamen kaybettik. Neler olduğunu anlayamıyoruz. Her şeyi denedik.
02:12:14: (Robert) Ne düşünüyorsun? Ne düşünüyorsun? Ne yapabiliriz?
02:12:15 (Kaptan) Bilmiyorum, bilmiyorum.
02:13:40 (Robert) Yüksel... yüksel... yüksel.. yüksel...
02:13:40: (Bonin) Ama ben yükselme çubuğunu sonuna kadar zaten çektim!
02:13:43: (Kaptan) Hayır, hayır, hayır... Yükselme... hayır, hayır.
02:13: 43: (Robert) O zaman alçal... Kontrolü bana bırak... Kontrolü bana bırak!
02:14:23: (Robert) Kahretsin, düşeceğiz... Bu olamaz!
02:14:25: (Bonin) Ama neler oluyor?
02:14:27 (Kaptan) On derece düşür
Air France 447 uçağının kaptanı Marc Dubois'un sesi bu son konuşmasından tam 1.4 saniye sonra kesiliyor.
(ntvmsnbc)