İstanbul Ataköy Sheraton Otel’de bugün düzenlenen çalıştayda ağırlıklı olarak uçuş ekiplerinin uçuş görev süreleri ve pilotların yorgunluğu, birikmiş yorgunluğun uçak kazalarına etkileri tartışıldı.
HER YIL 500 YENİ PİLOTA İHTİYAÇ VAR
Yaşamını yitiren tüm dünya pilotları için saygı duruşu ve İstiklal Marşı’nın okunmasının ardından saat 10.00’da başlayan çalıştayın sabahki oturumunda TALPA Başkanı Gürcan Mantı’nın açılış konuşmasının ardından Sivil Havacılık Genel Müdürü (SHGM) Genel Müdürü Bilal Ekşi bir konuşma yaptı. Ekşi, Türk sivil havacılığının 2003'te başlayan yolculuğunun dünya çapında başarılar elde ettiğini belirterek, 2003'te 160 yolcu uçağı varken, bugün Türkiye'de bu sayının 400'e ulaştığını söyledi. Ekşi, 2023 hedeflerine göre uçak sayısının 750'ye, yolcu sayısının da 151 milyondan 350 milyona ulaşacağı dikkate alındığında çalışan sayısının da en az 2 katına çıkacağını belirterek, "Bugünkünden en az 2 kat daha fazla pilota ihtiyaç var. Dünya geneline bakıldığında, yapılan araştırmalara göre bugün 18 bin civarında olan yolcu uçağı sayısına, önümüzdeki 20 yılda 27 bin 300 uçak ilave olacak. Bu da toplam 466 bin ilave pilot ihtiyacını doğuracak. Yıllık 23 bin 300 pilotun sisteme kazandırılmasını gerektirir. Dünyada bu ihtiyaca paralel Türkiye'de de pilot ihtiyacı devam etmektedir. Önümüzdeki 10 yıl boyunca yıllık 500 pilota ihtiyaç duyulacağı öngörülmektedir" dedi.
5 BİN 820 PİLOTUN 947'Sİ YABANCI
Sivil havacılıktaki hızlı büyümenin yerli pilot açığını doğurduğunu ifade eden Ekşi, bugün itibarıyla havayollarındaki 5 bin 820 pilotun 947'sinin yabancı ülke vatandaşı olduğunu vurguladı. Türkiye'nin 2023 hedeflerine istikrarlı bir şekilde varabilmesi için bu ihtiyacın Türkiye'den sağlanması gerektiğini belirten Ekşi, "Şu anda Türkiye'de 20'si uçak olmak üzere toplam 32 uçuş eğitim organizasyonu faaliyet göstermekte olup, ihtiyacın bu uçuş okullarının kalite ve kapasitesinin artırılarak karşılanabileceği düşünülmektedir” diye konuştu.
İNSAN EN ÖNEMLİ FAKTÖR
Sivil havacılıktaki büyümenin en büyük faktörünün insan kaynağı olduğuna dikkat çeken Ekşi, kazaların yüzde 54'ünün insan faktöründen kaynaklandığı söyledi. Kazaları azaltmak için insan kaynağı odaklı çalışmalar yapmak gerektiğinin altını çizen Ekşi, “Bu niye önemlidir. Çünkü havacılıkta en önemli algı havacılığın çok emniyetli olduğuna dair inançtır. Nitekim 10 bin 400 kişi ile tüm havaalanlarında yaptığımız araştırmada ‘niçin havayolunu kullanıyorsunuz?’ sorusuna verilen cevap 'güvenilir, hızlı ve ekonomik ulaşım sistemi olduğu için' cevabıdır. Hızlı büyümenin oluşturacağı en büyük riski, insan kaynağına yapılacak yatırımla elimine etmek mümkün” dedi.
PİLOTLAR YORGUN UÇUYOR
Bilal Ekşi’den sonra sözü alan Avrupa Kokpit Birliği Hukuksal ve Endüstriyel Danışmanı İgnacio Plaza, ölümcül uçak kazalarının yüzde 15 ile yüzde 20’sinin yorgunluk ve bitkinlikten kaynaklandığına dikkat çekti. Plaza, 2010-2012 yılları arasında 6 bin Avrupalı pilotun katıldığı araştırmada pilotların yüzde 50’sinin yorgunluktan şikayet ettiklerini vurguladı. Pilotların çeşitli nedenlerden yorgun uçtuklarını ve bunu yöneticilerine karşı gizlediklerini belirten Plaza, yorgunlukla mücadele için Avrupa Sivil Havacılık Güvenlik Ajansı(EASA) tarafından yapılan yeni düzenlemelerin en geç 2016 yılı itibarıyla yürürlüğe gireceğini söyledi.
SİNSİ YORGUNLUK EN BÜYÜK TEHLİKE
Airkule.com yazarı uçuş doktoru ve Havacılık Tıbbı Derneği Başkanı Doç. Dr. Muzaffer Çetingüç de pilotlar üzerindeki sinsi birikmiş yorgunluğun sebep olduğu kazalardan örnekler vererek, uzun süreli fiziksel ve zihinsel yorgunlukların kazalarda başlıca etkenler olduğunu vurguladı. Çetingüç yaptıkları araştırma ve anketlerde Türkiye’de uçan her 10 pilottan 9’unun yorgun uçtuğunu söylediğini, ancak işini kaybetme korkusuyla bunu dile getiremediklerini ifade etti.
Çalıştayın moderatörlüğünü yapan Airkule.com yazarı pilot Engin Aksüt de ekiplerin yorgunluğu ve uçuş görev süreleri ile ilgili Avrupa’daki havayollarından örnekler verdi. Aksüt birikmiş yorgunluğun(fatigue) sebep olduğu dünyadaki kazalardan slayt gösterisi eşliğinde çarpıcı örnekler vererek, pilotların dinlenme sürelerinin önemine değindi. Aksüt pilotların Türkiye’deki ve Avrupadaki çalışma ve dinlenme sürelerini karşılaştırdı.
Süleyman ŞEN-Airkule.com