THY ile özel havayolu şirketleri arasında pilot kapma yarışı zirve yaptı. Özel şirketler, THY'yi yetişmiş pilotlarını kapmakla suçlarken son dönemde hızla büyüyen THY de 142'ye ulaşan uçak filosunun kaptan kadrosunu eksiksiz hale getirme peşinde.
Son yıllarda özellikle iç hatların özel havayolu şirketlerine açılmasıyla büyük bir atılım yapan Türk sivil havacılığında büyümeye paralel olarak bazı sorunlar yaşanıyor. Bunlardan birisi yoğun sezon olarak nitelendirilen ve hemen hemen her yaz sezonu yaşanan Türk Hava Yolları ile özel havayolu şirketleri arasındaki pilot kavgası. Özel havayolu şirketleri, 142 adet uçağı ve geniş uçuş ağı ile sektörde en büyük oyuncu durumunda olan Türk Hava Yolları'nı (THY) kendi pilotlarına göz koymakla suçluyor. Özel şirketler, 'THY yoğun sezon olarak bilinen yaz sezonu öncesi ve sezon boyunca pilotlarımıza çeşitli iş teklifleri yapıyor. Tabi THY'nin bu cazip teklifleri pilot konusunda yaşadığımız sıkıntıyı daha da artırıyor. Pilotlarımızı elde tutmakta zorlanıyoruz' diye dert yanıyor. Pilotlarını THY'ye kaptırmak istemeyen Esas Holding çatısı altındaki Pegasus şirketi de kaptan ve ikinci pilot maaşlarına zam yaptı. Yaz dönemindeki bu zam aynı zamanda THY'nin başlattığı pilot transferlerine bir önlem olarak da görülüyor. Şirket ayrıca iniş-kalkış ücreti olarak da bilinen sektör ücretini 25 eurodan 30 euroya yükseltti. 5 euroluk zam, kaptan ve ikinci pilotların maaşlarında aylık 200-250 euro ilave bir getiri anlamına geliyor.
Bakan da devrede
Son gelişmeler üzerine Ulaştırma Bakanı Binali Yıldırım havacılık sektöründe yaşanan pilot kapma kavgasıyla ilgili bizzat devreye girerek, THY ile özel havayolu şirketleri arasındaki bu tartışmayı çözümlemeye çalışıyor. Yıldırım'ın her sene yaşanan pilot kavgasına sektör temsilcileri ile birlikte çalışarak ortak bir çözüm bulması bekleniyor.
PEGASUS'TA EURO 'GARANTİLİ MAAŞ SİSTEMİ' VAR
Euro kurunu 2.10'a sabitledi, pilotların kazancı ay başına 1.400 TL'yi buldu
THY'NİN büyüyen uçak filosu için pilot avına çıkması şirketleri harekete geçirdi. Çeşitli önlemler alan özel şirketlerden Pegasus Havayolları, çareyi pilotlarına zam yapmakta buldu. Pegasus, pilotlarının maaşlarına yüzde 10 oranında zam yaptı. Konuyla ilgili görüştüğümüz şirket yetkilileri, maaşlarını euro olarak alan pilotlarının ücretlerinde eurodaki yüzde 14'lük değer kaybından dolayı bir düşme olduğunu, buna yüzde 10 enflasyon oranının da dahil edilmesiyle pilotların yüzde 24'lük bir kayıp yaşadığını belirttiler. Eurodaki bu düşüş üzerine şirket euro kurunu 2.10 TL'ye sabitleme kararı aldı. Kur düştüğü zaman aradaki fark Türk Lirası olarak maaşlara yansıtılacak. Yüzde 10'luk örtülü zam anlamına gelen düzenlemeyle pilotların maaşlarında 700 euro (yaklaşık 1.400TL)'lik bir iyileştirme yapılmış oldu.
AtlasJet bir maaş ikramiye veriyor!
Atlasjet Havayolları yetkilileri de pilotlarına yapılan transfer tekliflerini doğrularken, bu tekliflerin özellikle Türk Hava Yolları tarafından geldiğini açıkladı. Atlasjet yetkilileri, THY'nin şartlarının diğer havayollarına göre nispeten daha iyi olduğuna vurgu yaparak, ancak uçulan nokta sayısına bağlı olarak THY'de çalışan pilotların daha yoğun uçtuklarını söylediler. Yetkililer pilot maaşlarını dövizdeki düşüşlerde değer kaybına uğramaması için korumaya aldıklarını ve euro kurunu 2 TL'ye sabitlediklerini açıkladılar. Euro'nun 2 TL'nin altına düşmesi veya 2 liranın üzerine çıkması durumunda aradaki farkı maaşlara yansıttıklarını söyleyen Atlasjet yetkilileri, pilotlara ayrıca yılda bir maaş ikramiye verdiklerini ifade ettiler. Bu arada AtlasJet'in geçtiğimiz günlerde ihalesine girdiği ve yarı yarıya ortak olduğu yavru vatan KKTC'nin zor durumdaki havayolu şirketi Kıbrıs Türk Hava Yolları'nın eski pilotlarını da pilot kadrosuna dahil edeceği öğrenildi.
Yabancı pilot daha avantajlı
PİLOT ihtiyacı tavan yaparken, havayolu şirketleri çareyi yabancı pilotlarda buldu. Şu anda Türkiye'de kurulu havayolu şirketlerinde 400'e yakın yabancının çalıştığı tahmin ediliyor. Şirketlerin yabancı pilotlara kapılarını açmasında vergi ve tazminat avantajı, yabancı pilotların grev haklarının olmaması gibi bazı ticari avantajlara sahip olmaları önemli bir etken. Örneğin olası bir grevde pilotların neredeyse tamamı sendikalı olan THY'de yabancı pilotlar greve gidemeyecek ve uçmak zorunda kalacak. Bu da işverenlerin yabancı pilot çalıştırma isteğini kamçılıyor.
THY kaptanları ayda 20 bin TL kazanabiliyor
Havayolu şirketleri arasında Türk Hava Yolları pilotlarına en yüksek maaşı veriyor. THY'de çalışan bir kaptan pilotun maaşı uçuş saatine göre ayda 20 bin TL'ye kadar çıkabiliyor. Ayrıca THY çalışanlarının Hava-İş Sendikası'nda örgütlü olmaları çeşitli sosyal haklar ve kazanımları da beraberlerinde getiriyor. Özel havayolu şirketlerinde ise sendika bulunmuyor. Pegasus Havayolları'nda yapılan iyileştirmeden sonra kaptan pilot maaşı 15-16 bin TL'ye ulaştı. Bu arada özel havayolu şirketleri sözleşmelerinde belirtilen tarihlerden önce istifa eden pilotları mahkemeye verip, tazminat silahıyla caydırma politikası güdüyor. Sözleşme süresi tamamlanmadan önce ayrıldığı her ay için pilotlardan en az 1.000 euro tutarında tazminatlar isteniyor.
Süleyman ŞEN
