Uçakta cep telefonu kullanımını değerlendiren sektör temsilcileri, ücretlendirmenin yurtdışı tarifesi gibi olacağını açıkladı. Sistemin hayata geçmesi halinde görüşmeler uydu üzerinden yapılacağı için 1-2 saniye gecikmeli olacak.
Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA), uçaklardaki internet ve telefon yasağının kaldırıldığını bildirmesiyle gözler havayolu şirketlerine çevrildi. 2010 yılından bu yana TAI ile birlikte bu konuda testler yaptığı bilinen Türk Hava Yolları'nın ne zaman faaliyete geçeceği merak konusu. TTNET ile birlikte uçakta internet hizmeti vermeye başlayan THY, uçakta cep görüşmesine başlaması durumunda tek gereken şey uçak içine kurulacak bir baz istasyonu ve uydu bağlantısı olacak.
İKİ YOLU VAR
EASA üyelerini, Avrupa Birliği üyesi ülkeler oluşturuyor. Bu nedenle Türkiye EASA'ya üye değil. Ancak alınan kararlar, Sivil Havacılık Genel Müdürlüğü (SHGM) tarafından takip edilerek Türk havacılık sektörüne uygulanıyor. Bu konuda havayolu şirketleri, SHGM'den gelecek kararı bekliyor. SHGM'nin izin vermesi durumunda yolcuların cep telefonlarını açık tutmalarına onay verilebilecek. ABD hava sahasında kısmen kullanılan cep telefonları, Avrupa'nın da gündeminde. Türkiye'den uzmanlar uçakta cep telefonu kullanmanın iki yolu olduğunu belirtiyor. Birincisi uçak içine düşük güçlü bir baz istasyonu yerleştirilmesi ve uydu bağlantısıyla karayla irtibat kurulması. Öne çıkan bu sistemin kullanılması halinde, sinyallerin uzaya gidip tekrar yere inme süresi nedeniyle konuşmaların 1-2 saniye gecikmeli olabileceği vurgusu yapılıyor. En merak edilen konuların başında gelen ücretlendirme için ise genel kanı, roaming (dolaşım) uygulamasıyla yurtdışı tarifesi gibi değerlendirileceği.
İkinci yol ise karadan gelen sinyallerin havada kullanılması. Amerikalı AT-T operatörü şu anda bunu ABD hava sahasında 4G teknolojisi ile deniyor. Türkiye'den GSM sektörü temsilcileri bu kullanımı yakından izlediklerini belirterek, "Başarılı olması halinde bizde bu konuda yatırım yapabiliriz" sinyalini veriyor. Aslında şu anda da havada cep telefonları açık olsa sinyaller 30 bin feette dahi alınabiliyor. Ancak, kesintisiz bir iletişim için yerdeki baz istasyonlarının güçlendirilmesi gerekiyor.
Kapı kapalı iken kullanılmaz
Atlasjet Yönetim Kurulu Başkam Murat Ersoy ise şunlara dikkat çekiyor: "Bizim kuralımız şu anlık uçak kapısı kapalıyken elektronik aletlerin kullanılmaması yönünde. Ancak otoriteden gelecek olan kurallara göre bazı değişikliklere gideceğiz. Atlasjet olarak uçakta kablosuz internet hizmeti gibi konulara şu an soğuk bakıyoruz. Nedeni ise uçakta satışın konseptimizde bulunmaması. Ancak ek cihaz konulması gibi yatırımları gelecekte planlayabiliriz."
Küçük de olsa yenilik var
THY Basın Müşaviri Ali Genç, geçtiğimiz günlerde yeni bir uygulamaya geçtiklerine dikkat çekti: 'Şu an geçerli uygulamada yolcular uçağın kapısı kapanıncaya kadar cep telefonları ile konuşabiliyor ve taşınabilir elektronik aletleri kullanabiliyor. Ancak kapı kapatılıp motor çalıştırılınca, uçak havalanıp kemer ikaz lambalan söndürülünceye kadar tüm elektronik aletler kapalı durumda tutuluyor."
Sıcak bakmıyoruz
Pegasus Havayolları Genel Müdürü Sertaç Haybat ise uygulamayla ilgili SHGM'den alınacak kararı beklediklerine dikkat çekiyor. Haybat, "Birçok yolcu uçakta diğer yolcuların cep telefonu ile konuşmaya başladığını görünce tedirgin oluyor. Otoritenin kararını bekliyoruz. Önümüzdeki yıllarda yeni sipariş verdiğimiz Airbus A320neo uçaklarımız teslim edilmeye başlandığında bu uçakların kabinlerinde kablosuz internet hizmeti vermeye başlayacağız" diye konuştu.
Tolga ÖZBEK-Çilem KAYA/Hürriyet