ABD Temsilciler Meclisi’nin, Türkiye’ye satışına şartlı onay verdiği F-16’larla ilgili süreç devam ederken, Türkiye bir yandan hem bu şartın kaldırılması hem de satışın "kazan-kazan" anlayışı ile gerçekleştirilmesi için bastırıyor.
ABD tarafından F-35 projesinden çıkarılmasından sonra Türkiye, Millî Muharip Uçak (MMU) projesi tamamlanana kadar, bu alandaki açığını kapatmak için 40 adet F-16 savaş uçağı satın almak için talepte bulunmuştu.
ABD Temsilciler Meclisi, Başkan Biden’a rağmen geçen ay F-16 savaş uçaklarının Türkiye’ye satılmasına, Yunanistan hava sahasını ihlal etmek için kullanılmaması şartıyla onay vermişti. Türkiye ise şartlı satışı kabul etmeyeceğini muhataplarına bildirmişti. Türkiye hem bu şartın kaldırılması hem de satışın ‘kazan-kazan’ anlayışı ile gerçekleştirilmesi için girişimlerini sürdürüyor. Bu kapsamda, Türk savunma sanayii firmalarının da imkân ve kabiliyetleri ile ihracat oranlarının uluslararası alanda artması, yerli ve millî savunma sanayiinin gelişimine katkıda bulunulması ve ödemeler dengesinde oluşabilecek olumsuz etkinin Türkiye adına azaltılması maksadıyla F-16’ların ana yüklenici firması ile OFFSET anlaşması imzalanacağı belirtildi. Anlaşma ile Türkiye’nin alacağı F-16’lar karşılığında ilgili firma da Türkiye’den belirli bir oran veya sayıda mamul madde alacak. Böylece ticaretin karşılıklı olması sağlanacak.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın eylül ayında BM Genel Kurulu için gideceği New York’ta, ABD Başkanı Biden’la görüşme ihtimali olduğu kaydedildi. Görüşmenin gerçekleşmesi durumunda F-16 satışının şarta bağlanmasına yönelik Türkiye’nin itirazlarının da gündeme geleceği ifade ediliyor. Türkiye’nin, hem F-35 için harcanan 1,4 milyar doların geri kazanımı hem de TSK’nın mevcut F-16 filosunun güçlendirilmesi için F-16 Blok 70 talebi bulunuyor. Türkiye’nin F-16 Blok 70 talebi, 40 adet yeni savaş uçağı ile eldeki F-16’ların modernizasyonu için 80 adet kit tedarikini içeriyor.
Öte yandan Millî Savunma Bakanlığının 2022 yılı Kurumsal ve Mali Beklentiler Raporu’nda da F-16 savaş uçakları alım sürecine ilişkin bilgilere yer verildi. Raporda “Hava Kuvvetleri Komutanlığının acil harekât ihtiyacı kapsamında talep edilen uçaklar ve simülatörlerinin Viper modernizasyonuna yönelik istek mektuplarının 25 Mayıs 2022’de ABD Savunma ve İşbirliği Ofisi (ODC-T) gönderilmesinin ardından; ödemeler dengesinde oluşabilecek olumsuz etkinin ülkemiz adına azaltılması maksadıyla ana yüklenici firma ile OFFSET anlaşması imzalanacaktır” denildi.
Raporda ayrıca ABD’den yapılan malzeme/hizmet alımların yöntemi olan Yabancı Askerî Satışlar (Foreign Military Sales-FMS) konusundaki sıkıntıların da iletildiği ve yürürlükteki tüm FMS sözleşmelerinin gözden geçirildiği belirtildi.
YÜCEL KAYAOĞLU-Türkiye Gazetesi