ÇİN İLK YOLCU UÇAĞINI ÜRETTİ

Çin tarafından milenyum başında geliştirilmeye başlayan ARJ21 bölgesel yolcu uçağının yolcu taşınabilmesine Çin otoroitesi onay verdi.İlk teslimatı bahar aylarında olması beklenen uçağın  FAA onayının da Nisan 2015 içinde alınması planlanıyor.

Çin'in ilk modern yolcu uçağını Can Erel Yazdı:

Çin’in COMmmercial Aircraft Corporation (COMAC) tarafından üretilen ARJ21-700 bölgesel uçağı 90 yolcu kapasiteli ve bu konfigürasyona ilave olarak gelecek yıllarda 105 yolcu kapasiteli -900 konfigürasyonunun da üretilmesi planlanmış.

Yaklaşık 2000 mil (3704 km) menzile sahip olması beklenen ARJ21-700 uçağı Honeywell fly-by-wire control teknolojisine sahip gelişmiş glass cockpitli, kuyruk yanlarına takılı iki adet General Electric CF34 turbofan motora, kanat ucu wingletleri mevcutt.

ARJ21-700 uçağının bu konfigürsayonun pazardaki rakipleri Bombardier üretimi CRJ-900 ve Embraer üretimi E175 uçakları olacak.Boeing şirketini gelecek 20 yıla yönelik pazar tahminlerini yayınladığı “Current Market Outlook, 2014-2034” isimli sonuncusunda Çin’in gelecek 20 yılda 780 milyar dolarlık yolcu uçağına ihtiyacı olacağı belirtiliyordu...

COMAC’ın ARJ21 uçaklarının satışında ulusal ihtiyacın karşılanmasına öncelik vereceği tahmin ediliyor. Şirket daha şimdiden 252 adet uçak siparişi aldığını da duyurdu.COMAC’ın halen – tek koridorlu- Boeing 737 & Airbus A320 rakip olacak 3000 mil (5556 km) menzile sahip 168 yolcu kapasiteli C919 adını taşıyan daha büyük bir yolcu uçağı üzerinde de çalışmakta olduğu bilinmekte ve şirket bu uçak için 16 farklı kullanıcıdan 400+ sipariş aldığını belirtmektedir.

ARJ21 öncesinde, ticari ve askeri uçaklar ayrı ayrı organizasyonlar tarafından sahiplenilmiş ve her bir organizasyon kendini diğerinin rakibi olarak değerlendirmiştir.

ARJ21 programı Çin havacılığında; ACAC, ADR, ASTC, AVIC, CAC, CMC, FAI, RISAC, SAC , SAMF, XAC gibi devlete havacılık organizasyonları ile ve özel girişim tesisleri ve üretim merkezlerinin faaliyetlerini bütünleşikleştirme yönünde ilk denemesi olarak değerlendirilmektedir. Genel bir ifade ile ARJ21 tasarımı devlet kurumları ve imalat özel girişime ait üretim tesislerinde yapılmıştır.

Ayrıca, General Electric (engine provider, risk-sharing partner), Rockwell Collins (software system integration laboratory, avionics integration), Soviet Design Bureau, süreçte yer almıştır

ARJ21 programı sürecinde 25-30 farklı kurumun yer alması organizasyonel zorluğu, çeşitli organizasyon ve merkezden gelen girdilerin entegrasyonu teknik zorluğu oluşturmaktadır.ARJ21 programı ile oluşan gelişmeler, araştırma enstitüleri ve üretim merkezlerinin güçlü yönlerini yapısı içine alacak bir ulusal lider kurum ile Çin’in gelecekte dünya çapında bir havacılık endüstrisi olacağını göstermektedir. ARJ21 programının bu endüstriyel dönüşümün prototipi olabileceği değerlendirilmektedir.