Lion Air kazası 29 Ekim 2018 tarihinde meydana geldi. Kaza sonrası Boeing 6 Kasım 2018 tarihinde MAX 8-9 kullanıcıları için yeni ID’ler yayınladı ve bu yayınlar iki sayfa olarak eğitimlere alındı. Fakat asıl problem, Boeing’in 737 MAX serisi uçaklarının simülatörünün bulunmamasıdır. Yani gerçek bir senaryonun tam olarak bir simülatörde uygulanması olasılığı bulunmuyor. Şu an havayolu şirketlerinin elinde Boeing 737NG simülatörleri bulunuyor ve bu simülatörlerde de MCAS ve AOA sensör arızası senaryosu yapılamıyor.
Kazayı detaylı incelersek;
Boeing, bugün “MCAS” ile ilgili bir bülten yayınladı. Lion Air ve Ethiopian Air kazalarının benzerlik göstermesi üzerine yayınlanan bu bültende;
1-Boeing 737 MAX uçağını daha güvenli hale getirmek için tasarlanmış bir uçuş kontrol yazılımı geliştirecek.
2-Manevra Karakteristikleri Artırma Sistemi (MCAS) uçuş kontrol sistemi ile pilot kullanım kılavuzları ve mürettebat eğitimi hakkında güncellemeler bulunacak.
3-Geliştirilmiş uçuş kontrol sistemi, tırmanma açısı (AOA) veri girişlerin, hatalı tırmanış açısı durumunda uçağın cevaben stabilizatör trim komutlarını sınırlandırması yazılımı geliştirilecek.
Boeing'in 737 MAX Uçuş Ekibi Operasyonları El Kitabı (FCOM) bültenine göre,
uçakta olabilecek tırmanış açısı (AOA) sensöründen gelen olası “hatalı veri” bilgisini daha güvenli bir şekilde pilotların kurtarması için mevcut bir prosedürü açıklayacak.
Boeing, pilotlar için uçağın Manuel’inden bu sayfayı bulup, arızayı çözme prosedürünü de yayınladı.
Ek olarak, 6 Kasım 2018'de yayınlanan Operasyon El Kitabında (OMB ) dikkatlice okunur ise problem detaylıca açıklanmış durumda…
Boeing 737 tipi uçaklarda bulunan stab trim anahtarları...
Fakat Etiyopya kazası, kalkıştan sadece 6 dakika sonra yaşandı. 2. pilotun uçağın 600 sayfalık Manuel’inden bu ilgili sayfayı bulup, kaptana sorunun çözümünü anlatması sizce kaç dakikayı bulur?
Kaldı ki, Etiyopya uçağının 2. Pilotu, henüz 200 saatlik uçuş deneyimi olan bir öğrenci…
Boeing’in dün yaptığı toplantı sonrası yayınlanan veriler dikkatlice incelendiğinde, son yaşanan Lion Air ve Etiyopya havayolu şirketlerinin Boeing 737 Max kazalarının, “yanlış AOA verileri ile meydana geldiğini” şirketin de kabullendiği açıkça görülüyor.
Her iki kaza da, “kalkış” aşamasında ortaya çıkıyor ve belli benzerliklere sahip.
Yaşanan gelişmeler üzerine 11 Mart günü, başta Etiyopya Havayolları olmak üzere birçok havayolu şirketi, Boeing 737 MAX uçaklarının şu ana kadar olan kazalarının nedenlerini açıklayana kadar uçuşları askıya aldı.
Son 1 yıl içinde BOEING 737 kazalarının listesi:
January 13, 2018: Pegasus Airlines(737-800)
April 17, 2018: Southwest Airlines(737-700)
April 29, 2018: Lion Air (737-800)
May 18, 2018: Global Air (737-200)
August 16, 2018: Xiamen Airlines (737-800)
September 1, 2018: Utair(737-800)
September 28, 2018: Air Niugini (737-800)
October 29, 2018: Lion Air (737-MAX)
March 10, 2019: Ethiopian Airlines (737-MAX )
Öte yandan FAA’in, Boeing 737 MAX 8 ve 737 MAX 9 tipi uçaklar içindün yayınladığı bültende, MCAS sistemi, AOA Sensör Sinyali iyileştirmeleri ve MCAS maksimum komut limitlerindeki beklenmedik hatalı değişikliklerle ilgili eğitim gereksinimlerini açıkladı.
FAA aynı bültende "Etiyopya ve Lion Air kazası arasında benzerlikler ortaya koyarken, kazalarla ilgili soruşturmanın yeni başladığını ve şu ana kadar herhangi bir sonuca varmak ya da herhangi bir karar açıklamak için erken olduğunu belirtti.
Biz sadece olayı takip ediyoruz, yorum yapmak ve uçuşları kesmek sadece sivil havacılık otoritesine ve havayolu şirketlerine aittir.
ŞEREF SEZGİN-Airkule.com
1
0
